Պատմություն
Հիմնադրվել է 1999թ.-ին:
Ամբիոնի վարիչ՝ բժշկական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր Իրինա Էդուարդի Մալխասյան
1975-1998 թ.թ.-ին վիրաբուժական հիվանդություններ ամբիոնին կից գործում էր անեսթեզիոլոգիայի և ռեանիմատոլոգիայի կուրս, որը ղեկավարում էր բ.գ.թ., դոցենտ Գեորգի Հովհաննեսի Անժելովը: Առարկայի ուսուցման բազան կենտրոնացված էր Վ.Ի. Լենինի անվան հանրապետական հիվանդանոցում (այժմյան «Արմենիա» բժշկական կենտրոն), որտեղ 1972 թ-ին բացվել է հանրապետության առաջին վերակենդանացման բաժանմունքը, իսկ 1981թ-ից գործում էր նաև հանրապետության միակ թունաբանական կենտրոնը՝ դոցենտ Գ.Հ. Անժելովի ղեկավարությամբ):
1999-ին բ.գ.դ., պրոֆեսոր Գագիկ Գնունու Մխոյանի կողմից Երևանի Մխիթար Հերացու անվան պետական բժշկական համալսարանում «Էրեբունի» բժշկական կենտրոնի կլինիկական բազայի վրա հիմնադրվեց անեսթեզիոլոգիայի, ռեանիմատոլոգիայի և ինտենսիվ թերապիայի ամբիոնը, որը ոչ միայն բժշկական համալսարանի ուսանողներին ծանոթացնում է առարկայի հիմունքներին, այլ նաև պատրաստում է կադրեր, ովքեր գերազանց աշխատանքի արդյունքներ են ցուցաբերում կրիտիկական վիճակների բժշկության բոլոր բնագավառներում` անեսթեզիոլոգիա, ինտենսիվ թերապիա (ռեանիմատոլոգիա), անհետաձգելի բժշկություն և աղետների բժշկություն:
Մեծ է պրոֆեսոր Մխոյանի ներդրումը մեր հանրապետության անեսթեզիոլոգիայի և ինտենսիվ թերապիայի զարգացման գործում: Տարիներ շարունակ նա եղել է նաև ՀՀ ԱՆ գլխավոր մասնագետ և Հայաստանի Անեսթեզիոլոգների և ռեանիմատոլոգների միության նախագահ: Նրա ղեկավարությամբ պաշտպանվել են 1 դոկտորական և 8 թեկնածուական թեզեր, տպագրվել են ավելի քան 150 գիտական աշխատանքներ: 2008 թ. նա արժանացել է Հայաստանի վաստակավոր բժիշկ պատվավոր կոչմանը:
Պրոֆեսոր Գ. Գ. Մխոյանն ամբիոնը ղեկավարել է մինչև 2009 թ.: Ներկայումս ամբիոնը ղեկավարում է բ.գ.դ., պրոֆեսոր Իրինա Էդուարդի Մալխասյանը, ով պրոֆեսոր Մխոյանի հետ ամբիոնի հիմնադիրներից է:
Ներկայումս ամբիոնի հիմնական կլինիկական բազան տեղակայված է համալսարանական «Հերացի» թիվ 1 հիվանդանոցային համալիրում:
Ամբիոնի կլինիկական բազաներն են․
- «Հերացի» թիվ 1 ՀՀ,
- «Միքաելյան վիրաբուժության ինստիտւտ» ԲԿ,
- «Մուրացան» թիվ 2 ՀՀ,
- «Էրեբունի» ԲԿ,
- «Պրոֆ․ Յեոլյանի անվան հանրապետական արյունաբանական կենտրոն» ,
- «Սուրբ Աստվածամայր» մանկական հիվանդանոց,
- «Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ» ԲԿ,
- «Արաբկիր» մանկական ԲԿ,
- «Մալայան» ակնաբուժական կլինիկա։
Ուսուցում
Ամբիոնում դասավանդվում են հետևյալ առարկաները.
- «Անեսթեզիոլոգիա և ինտենսիվ թերապիա»՝ ընդհանուր բժշկության ֆակուլտետի վեցերորդ կուրսում` երկու շաբաթ տևողությամբ,
- «Անհետաձգելի բժշկություն» ստոմատոլոգիայի ֆակուլտետի հինգերորդ կուրսում` մեկ շաբաթ տևողությամբ,
- «Անհետաձգելի բժշկություն»՝ դեղագիտական ֆակուլտետի չորրորդ կուրսում՝ մեկ շաբաթ տևողությամբ:
«Ինտենսիվ թերապիայի» առարկայի դասավանդման նպատակ է հետապնդում ուսանողին ծանոթացնել օրգանիզմի հոմեոստազի հիմնական օղակների (ջրա–աղային, թթվահիմնային հավասարակշռություններ և այն) խանգարումներին ու դրանց շտկման սկզբունքներին (ինֆուզիոն – տրանսֆուզիոն թերապիա, արհեստական շնչառության սկզբունքները և այլն), ինչպես նաև կյանքին վտանգ սպառնացող իրավիճակներին (սրտի կանգ, սուր շնչական և սրտային անբավարարություն, կոմա, շոկ և այն), որոնց հիմունքների իմացությունը կարևոր է ցանկացած մասնագիտության բժշկի համար:
«Անեսթեզիոլոգիա» առարկայի դասավանդումը նպատակ է հետապնդում ծանոթացնել ուսանողներին անզգայացման ժամանակակից մեթոդներին, որոնք կարելի է կիրառել վիրաբուժությունում, թերապիայում և գործիքային – ախտորոշիչ միջամտությունների ժամանակ: Իսկ ցավի ֆիզիոլոգիայի իմացությունն ու ծանոթությունը ցավազրկման ժամանակակից մեթոդներին հնարավրություն կտա ցանկացած մասնագիտության բժշկին ավելի արդյունավետ դարձնել բուժման գործընթացը:
Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն են․
- Դասախոսություններ համակարգչային նյութերի ներկայացումով,
- Հիվանդների ներկայացում և դասախոսի հսկողությամբ տարրական, ոչ ինվազիվ մանիպուլյացիաների կատարում,
- Տեսաելրիզների և ուսումնական ֆիլմերի դիտարկում,
- Մանեկենների վրա գործնական հմուտությունների ուսուցում, ինչպես նաև սիմուլյացիոն կենտրոնում գործնական հմտությունների ձեռքբերում,
- Ընթացիկ թեմաների վերլուծություն։
Դասավանդվող բոլոր առարկաների համար ամբիոնի կողմից հրատարակվել են համապատասխան ուսումնական ձեռնարկներ.
- Գ.Գ. Մխոյան, Մ.Ի. Եղիազարյան «Անեսթեզիոլոգիա, ինտենսիվ թերապիա և անհետաձգելի բժշկություն» Մեթոդական ձեռնարկ // Մ.Հերացու անվան ԵրՊԲՀ հրատ., 232 էջ, 2010թ.
- Ի.Է. Մալխասյանի ռուսերեն լեզվով կազմած “Интенсивная терапия” ուսումնական ձեռնարքը բարձր կուրսերի ուսանողների և կլինիկական օրդինատորների համար // «Աստղիկ գրատուն», 2017 թ. 502 էջ :
- Ի.Է. Մալխասյանի և Ն.Տ.Մովսիսյանի անգլերեն լեզվով կազմած «ANESTHESIOLOGY & INTENSIVE CARE. TEXTBOOK» ուսումնական ձեռնարքը բարձր կուրսերի ուսանողների և կլինիկական օրդինատորների համար // «Աստղիկ գրատուն», 2018 թ. 533 էջ :
- Ի.Է. Մալխասյանի և Կ.Մանուկյանի «ԱՆԵՍԹԵԶԻԱ և ՊԵՐԻՕՊԵՐԱՏԻՎ ՀՍԿՈՂՈՒԹՅՈՒՆ» ուսումնական ձեռնարքը բարձր կուրսերի ուսանողների և կլինիկական օրդինատորների համար // 2019 թ, 75 էջ:
- Մխոյան Գ. Գ., Եղիազարյան Մ. Ի. – «Սիրտ – թոքային վերակենդանացում», «Աստղիկ» գրատուն, Երևան, 2008 թ.,
- Մխոյան Գ.Գ., Եղիազարյան Մ.Ի. – «Անզգայացման մեթոդներն ու անհետաձգելի իրավիճակները ատամնաբուժությունում», «Աստղիկ» գրատուն, Երևան, 2009 թ.,
Հետդիպլոմային ուսուցում
Հետդիպլոմային ուսուցումն ամբիոնում ներկայացված է երեք մոդուլի ձևաչափով․
- «Աանեսթեզիոլոգիա և ինտենսիվ թերապիա» մասնագիտությամբ կլինիկական օրդինատուրայի կուրսով 3 տարի ուսուցման տևողությամբ,
- «Աանեսթեզիոլոգիա և ինտենսիվ թերապիա» մասնագիտությամբ ասպիրանտուրայի կուրսով 3 տարի տևողությամբ,
- 2022 թ․ նոյենբերից ամբիոնին կից ստեզծվել է «Մանկական անեսթեզիոլոգիայի և ինտենսիվ թերապիայի կլինիկական օրդինատուրային կուրս» 3 տարի տևողությամբ, որը ղեկավարում է «Մուրացան» թիվ 2 հիվանդանոցային համալիրի ինտենսիվ թերապիայի և նորածինների վերակենդանացման կլինիկայի ղեկավար՝ Հրանտ Զավենի Կալենտերյանը։
Տեսական գիտելիքներն ու գործնական հմտություններն ամբիոնի կլինիկական օրդինատորները ձեռք են բերում գիտելիքներ և գործնական հմուտություններ եվրոպական համալսարանների պահանջներին համաձայն, որոնք նախատեսում են օրագրային գրանցումների վարում, ուսուցանող տեսաֆիլմերի դիտում, վարժասարքերի և համալսարանական գրադարանային ֆոնդի կիրառում:
Ամբիոնի ստեղծումից մինչ օրս այստեղ սովորել է 360 կլինիկական օրդինատոր։ Նրանց ուսումնա-աշխատանքային ծրագիրը ներառում է`
- ամենօրյա գործնական պարապմունքներ,
- դասախոսություններ, որոնք ներկայացվում են ամբիոնի պրոֆեսորադասախոսական կազմի և հանրապետության առաջատար մասնագետների կողմից,
- ամենշաբաթյա զեկույցներ՝ նախապես ընտրված գիտական թեմայով (ներկայացնում են կլինիկական օրդինատորները),
- հայրենական և միջազգային բժշկական գրականությունից հոդվածների տեսությունների կազմում,
- կլինիկական դեպքերի քննարկում,
- ցիկլային գործնական աշխատանքներ՝ ըստ մասնագիտությունների.
- ընդհանուր ինտենսիվ թերապիա,
- անեսթեզիոլոգիա (վնասվածքաբանություն և օրթոպեդիա, մանկաբարձություն և գինեկոլոգիա, ուրոլոգիա, ընդհանուր սրտային, կրծքային, նյարդային, պլաստիկ, մանկական, ՔԿԱ վիրաբուժություն),
- անհետաձգելի բուժօգնություն՝ շտապ օգնության ծառայությունում (հերթապահությունների ձևով),
- հերթապահություններ ինտենսիվ թերապիայի բաժանմունքում՝ ուսուցման ողջ ընթացքում:
Գիտահետազոտական աշխատանքներ
Ամբիոնի աշխատակիցների կողմից իրականացվող գիտական աշխատանքներն ուղղված են ուսումնասիրելու և կատարելագործելու բազմակի վնասվածքներով, ցերեբրալ անոթային աղետներով, սուր շնչական պաթոլոգիաներով տառապող հիվանդների վարման, ինչպես նաև գեներալիզացված սեպսիսի և բազմաօրգանային անբավարարության բուժման և երկարատև արհեստական շնչառության իրականացման մեթոդների բարելավմանը:
Ամբիոնում իրականացվեն են գիտահետազոտական աշխատանքներ ՝ «Բազմաօրգանային անբավարարության համախտանիշի վաղ ախտորոշումը և բուժման բարելավումը կրիտիկական վիճակներում գտնվող վիրաբուժական հիվանդների մոտ» թեմայով, որն հանդիսանում է ԵՊԲՀ–ի ֆինանսավորվող «Վիրաբուժական բարդությունների պրոֆիլակտիկան և բուժումը» գիտական թեմայի բաղադրամաս։
Հետազոտության արդյուքնները բազմիցս ներկայացվել են հայրենական և միջազգային գիտաժողովներում և ներդրվել ազգային առողջապահության կլինիկական գործնեությունում:
Համագործակցություն
- European Society of Anesthesiology (ESA),
- Ռուս-գերմանակն անեսթեզիոլոգների միություն (ADRA)
- New York State Society of Anesthesiology (NYSSA)
- European Training Foundation, Tempus program
- World Federation of Societies of Anaesthesiology (WFSA),
- Committee for European Education in Anaesthesiology (CEEA).
Պրոֆեսորադասախոսական կազմ
Անուն, Հայրանուն, Ազգանուն, | Պրակտիկ առողջապահական մարմիններին
ամբիոնի օգնությունը |
|
|
Մալխասյան Իրինա Էդուարգի,
ամբիոնի վարիչ-կլինիկայի ղեկավար, բ.գ.դ., պրոֆեսոր |
1. Մ. Հերացու անվան ԵՊԲՀ հիմնադրամի հոգաբարձուների խորհրդի անդամ
2. «Մ. Հերացի» №I հիվանդանոցային համալիռի Անեսթեզիոլոգիայի և ինտենսիվ թերապիայի կլինիկայի ղեկավար 3. 027-«Վիրաբուժություն» Մասնագիտական խորհրդի գիտական քարտուղար 4. ԵՊԲՀ-ի գիտակոորդինացիոն խորհուրդի անդամ 5. Անեսթեզիոլեդների Եվրոպական միության /European Society of Anesthesiology (ESA)/ անդամ 6. Ռեսպիրատթր թերապիայի հարցերով ԱՊԵ -ի գիտակոորդինացիոն խորհուրդի իսկական անդամ 7. ՀՀ ԱՆ ՎՕԳԿ-ի գիտական խորհուրդի անդամ 8. ՀՀ Դատաբժշկական փորձաքննությունների գիտական կենտրոնի պաշտոնական խորհրդատու 9. Հայաստանի անեսթեզիոլոգների և ռեանիմատոլոգների միության կառավարության անդամ 10. ՀՀ ԱՆ էթիկական կոմիտեյի անդամ 11. «Միքայելյան», «Արմենիա», «Իզմիրլյան», «Աստղիկ» Բժշկական կենտրոններում և ՀՀ Կենտրոնական ռազմական հոսպիտալում պաշտոնական խորհրդատու |
2. | Ղազարյան Արա Արիստակեսի, բ.գ.թ., դոզենտ | 1. Մ. Հերացու անվան ԵՊԲՀ ԵՊԲՀ զարգացման և մարքեթինգի գծով պրոռեկտոր
2. «Միքայելյան վիրաբուժության ինստիտուտ» ՀԲԿ–ի բուժական գծով տնօրեն 3. Անեսթեզիոլեդների Եվրոպական միության /European Society of Anesthesiology (ESA)/ անդամ 4. Հայաստանի անեսթեզիոլոգների և ռեանիմատոլոգների միության կառավարության անդամ |
3. | Գյուլբուդագյան Աշոտ Վարոսի, բ.գ.թ.,դոցենտ | 1. «Արաբկիր» Բ/Կ-ում ինտենսիվ թերապիայի բաժանմունքի վարիչ
2. Հայաստանի անեսթեզիոլոգների և ռեանիմատոլոգների միության անդամ |
4. | Շաքարյան Միքաել Անդրեի, բ.գ.թ., ավագ դասախոս | 1. «Սորբ Աստվածամայր» Բ/կ –ում անեսթեզիոլոգիայի բաժնի վարիչ
2. Հայաստանի անեսթեզիոլոգների և ռեանիմատոլոգների միության անդամ
|
5. | Գաբրիելյան Լևոն Մնացականի, բ.գ.թ., ավագ դասախոս | 1. «Էրեբունի» Բ/կ –ում անեսթեզիոլոգիայի ծառայության ղեկավար
2. Հայաստանի անեսթեզիոլոգների և ռեանիմատոլոգների միության կառավարության անդամ 3. Անեսթեզիոլեդների Եվրոպական միության /European Society of Anesthesiology (ESA)/ անդամ |
6. | Հովհանեսյան Հայկ Հեվսեփի, դասախոս | 1. «Մ. Հերացի» №I հիվանդանոցային համալիռում բժիշկ անեսթեզիոլոգ- ռեանիմատոլոգ
2. «Ինգո – Արմենիա» ԱՓԲԸ-ում բժիշկ-փորձագետ 3. Հայաստանի անեսթեզիոլոգների և ռեանիմատոլոգների միության անդամ |
7. | Մովսիսյան Նարինե Տիգրանի, դասախոս | 1. Առողջապահության Նախարարությանն արնդհեր Հայկական Պալիատիվ խնամքի աշխատանքային խմբի ադնամ, կրթական ծրագրերի պատասխանատու – Armenian Palliative Care Task Force for The Ministry of Health of Armenia
2. Հայաստանի «Կյանք առանց ցավի» քարոզառշավի անդամ, կլինիկական խորհրդատու – Armenian Pain Campaign «Life without Pain» 3. Հայաստանի անեսթեզիոլոգների և ռեանիմատոլոգների միության անդամ |
8. | Ղազարյան Արտեմ Վլադիմիրի, դասախոս
|
1. «Մալայան» ակնաբուժական կենտրոնում բժիշկ – անեսթեզիոլոգ
2. Հայաստանի անեսթեզիոլոգների և ռեանիմատոլոգների միության անդամ |
9. | Մայիլյան Վահե Ավետիքի, դասախոս | 1. «Պրոֆ. Յեոլյանի անվան արյունաբանական կենտրոնի» անեսթեզիոլոգիայի և ռեանիմացիայի ծառայության ղեկավար
2. Հայաստանի անեսթեզիոլոգների և ռեանիմատոլոգների միության անդամ |
10. | Մանուչարյան Գրիգոր Կամոյի, դասախոս | 1. «Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ» ԲԿ-ում ինտենսիվ թերապիայի բաժանմունքի վարիչ
2. Հայաստանի անեսթեզիոլոգների և ռեանիմատոլոգների միության անդամ 3. Անեսթեզիոլեդների Եվրոպական միության /European Society of Anesthesiology (ESA)/ անդամ
|
11. | Հակոբյան Նելլի
Ռուբենի, դասախոս |
1. «Միքայելյան վիրաբուժության ինստիտուտ»–ում բժիշկ անեսթեզիոլոգ- ռեանիմատոլոգ
2. Հայաստանի անեսթեզիոլոգների և ռեանիմատոլոգների միության անդամ |
12. | Ղազարյան Սասուն Արթուրի, ասիստենտ | 1. «Միքայելյան» բժշկական կենտրոնում բժիշկ անեսթեզիոլոգ- ռեանիմատոլոգ
2. Հայաստանի անեսթեզիոլոգների և ռեանիմատոլոգների միության անդամ |
13. | Մալխասյան Անուշ Արմենի, ասիստենտ | 1. «Մ. Հերացի» №I հիվանդանոցային համալիռում բժիշկ անեսթեզիոլոգ- ռեանիմատոլոգ
2. Հայաստանի անեսթեզիոլոգների և ռեանիմատոլոգների միության անդամ |
14. | Մաթևոսյան Լիլիթ Զինավորի, ասիստենտ | 1. «Մ. Հերացի» №I հիվանդանոցային համալիռում բժիշկ անեսթեզիոլոգ- ռեանիմատոլոգ
2. Հայաստանի անեսթեզիոլոգների և ռեանիմատոլոգների միության անդամ |
15. | Միքայելյան Սերոբ Ալբերտի, ասիստենտ | 1. «Էրեբունի» Բ/կ –ում բժիշկ անեսթեզիոլոգ- ռեանիմատոլոգ
2. Հայաստանի անեսթեզիոլոգների և ռեանիմատոլոգների միության անդամ |
16. | Կալենտերյան Հրանտ Զավենի, Մանկական կլինիկական օրդինատուրայի կուրսի ղեկավար | 1. «Մուրացան» թիվ 2 հիվանդանոցային համալիրի ինտենսիվ թերապիայի և նորածինների վերակենդանացման կլինիկայի ղեկավար
2. Հայաստանի անեսթեզիոլոգների և ռեանիմատոլոգների միության անդամ
|
17. | Քյուրքչյան Խաչատուր Մկրտիչի, դասախոս | 1. «Արաբկիր» մանկական ԲԿ, անեսթեզիոլոգիայի ծառայության ղեկավար
2. Հայաստանի անեսթեզիոլոգների և ռեանիմատոլոգների միության կառավարության անդամ |
18. | Նալչաջյան Իգոր Բենգուրի, ասիստենտ | 1. «Մուրացան» թիվ 2 հիվանդանոցային համալիրի բժիշկ անեսթեզիոլոգ- ռեանիմատոլոգ
|