Դատական բժշկության ամբիոն

Հիմնադրվել է 1926 թ. մայիսի 17-ին Երևանի պետական համալսարանի բժշկական ֆակուլտետի խորհրդի որոշմամբ

Վարիչ՝  Շոթա Արսենի ՎԱՐԴԱՆՅԱՆ, բժշկական գիտությունների դոկտոր, բժշկության և իրավունքի պրոֆեսոր

1926թ. մայիսի 17-ին Պետական համալսարանի բժշկական ֆակուլտետի խորհրդի նիստը որոշում է ընդունում 5-րդ կուրսում որպես ուսումնական առարկա մտցնել նաև դատական բժշկությունը:

Տարբեր տարիներ  ամբիոնի վարիչներ են եղել.

1927-1939 թթ.- Եղիշե Թադևոսի ՇԵԿ-ՀՈՎՍԵՓՅԱՆ, բ.գ.թ., պրոֆեսոր: 1929 թվականից նա միաժամանակ կատարում է ՀՍՍՀ առժողկոմատի գլխավոր դատաբժշկական փորձագետի պարտականությունները:

1939-1953 թթ. – Ալեքսանդր Ադամի ՀՈՎՍԵՓՅԱՆ, վաստակավոր բժիշկ, բ.գ.թ., դոցենտ

1953-1989թթ.–Նորայր Մկրտիչի ԱՎԱԳՅԱՆ, բ.գ.դ., պրոֆեսոր և հանրապետության գլխավոր դատաբժշկական փորձագետ: Դատական բժշկությունը զարգանում է արագ տեմպերով և կարճ ժամանականիջոցում հասնում է մեծ հաջողությունների:

 1954թ.-ին կազմակերպվում է դատական բժիշկների համամիութենական գիտական ընկերության հայկական բաժանմունքը:

1989 – մինչ այժմ – Շոթա Արսենի ՎԱՐԴԱՆՅԱՆ, բժկական գիտությունների դոկտոր, բժշկության և իրավունքի պրոֆեսոր:

ԽՍՀՄ-ի փլուզումից հետո ՀՀ ԱՆ դատական բժշկության բյուրոյում առաջացած կադրերի պատրաստման, նրանց վերապատրաստման և բարդ փորձաքննությունների կատարման բնագավառում, ինչպես նաև լաբորատորիաներում առաջացած կադրերի և սարքավորումների բացակայությանխնդիրները հաղթահարելու համար ՀՀ ԱՆ Կոլեեգիան  1993թ. միավորվում է Երևանի անվան պետական բժշկական ինստիտուտի դատական բժշկության ամբիոնի գիտական ներուժը /ամբիոնի վարիչ՝ Շ.Ա.Վարդանյան/ և ՀՀ ԱՆ դատական բժշկության բյուրոն, և ծառայությունը վերանվանվել է  ՀՀ ԱՆ դատական բժշկության գիտագործնական կենտրոն, որի տնօրեն և ՀՀ ԱՆ գլխավոր դատաբժշկական փորձագետ է նշանակվում բժշկական գիտությունների դոկտոր, բժշկության և իրավունքի պրոֆեսոր Շոթա Արսենի Վարդանյանը:

Շ.Ա.Վարդանյանը մի շարք արտասահմանյան երկրների դատական բժիշկների ասոցիացիաների պատվավոր անդամ է:

Առարկայի ուսուցումը անցկացվում է ցիկլային պարապմունքների ձևով, որոնք ներգրավում են դասախոսություններ և գործնական պարապմունքներ: Պարապմունքների տևողությունը 2 շաբաթ է /10 օր/ ռազմաբժշկական և ընդհանուր բժշկության ֆակուլտետների 6-րդ կուրսերի համար, ստոմատոլոգիական ֆակուլտետի 4-րդ կուրսի համար՝ 1շաբաթ /5 օր/: Ցիկլային պարապմունքները անցկացվում են հայերեն, ռուսերեն և անգլերեն լեզուներով:

Ամբիոնի աշխատակիցների կողմից տպագրվել է հայերեն լեզվով երեք դասագիրք, 4 ուսումնական ձեռնարկ /հայերեն և անգլերեն/, 15 ուսումնամեթոդական ցուցում:

Հետդիպլոմային ուսուցումն ամբիոնում ներկայացված է կլինիկական օրդինատուրայով ՝ 2 տարի, ասպիրանտուրայով՝ 3 տարի և դատաբժշկական փորձագետների համար վերապատրաստման դասընթացներով՝ 7 շաբաթ տևողությամբ:

Ամբիոնը չունի ուսումնագործնական բազա և գտնվում է ՀՀ ԱՆ դատական բժշկության գիտագործնական կենտրոնի տարածքում:

Ամբիոնում կատարվող գիտահետազոտական աշխատանքների շրջանակները տարբեր տարիներին ներգրավել են հելիոկենսաբանությունը, մեծահասակների և նորածինների հանկարծամահության խնդիրները, լազերի ազդեցությունը մարդու մարմնի և հագուստի վրա, խլացուցիչով զենքի դատաբժշկական բնութագիրը, գազային զենքից առաջաված վնասվածքների դատաբժշկական ախտորոշումը, հրդեհի պայմաններում վնասվածքների դատաբժշկական բնութագիրը, դատաբժշկական փորձաքննության առանձնահատկությունները խոշորամաշտաբ աղետների ժամանակ, անձի նույնացումը գենետիկական և ստոմատոլոգիական եղանակներով: Պաշտպանվել է 5 դոկտորական և 22-ից ավել թեկնածուական թեզեր: Աշխատակիցների կողմից տպագրվել է հոդվածների 4 ժողովածու, 11-ից ավելի մենագրություններ, 950-ից ավել գիտական հոդվածներ, որոնք տպագրվել են ինչպես Հայաստանում, այնպես էլ ևրոպական, ասիական երկրներում, ինչպես նաև՝ Ռուսաստանում:

Ներկա գիտահետազոտական աշխատանքների թեմաներն են.

1. Մահվան ժամկետի որոշումը ծնկային հոդի թաղանթներով և հեղուկով:
2. Դատական բժշկության զարգացման պատմությունը Հայաստանում:
3. Վաղ բրոնզե դարի և վաղ մետաղադարի ազգաբնակչության ախտաբանության ուսումնսիրություն:

Ամբիոնը համագործակցում է Ս-Պետերբուրգի Ի.Պավլովի անվան 1-ին բժշկական, Մոսկվայի բժշկական ստոմատոլոգիական համալսարանների դատական բժշկության ամբիոնների և ՀՀ ԳԱԱ հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտի հետ, որոնց հետ կատարվել են բազմաթիվ միացյալ գիտական աշխատաննքներ, որոնք տպագրվել են ինչպես հայկական, այնպես էլ արտասահմանյան ամսագրերում:

Ամբիոնի հիմնական գիտական ձեռքբերումներից են «Հայաստանի քաղաքային բնակչության հանկարծամահությունը և բռնի մահը և նրանց կախվածությունը հելիոֆիզիկական, օդերևույթաբանական և այլ գործոններից», «Լազերը և դատական բժշկությունը», «Խլացուցիչով հրազենի օգտագործման բժշկաքրեագիտական օգտագործումը», «Հագուստի հրազենային վնասվածքները և նրանց նկարագրումը», «Կոտորակային գազային հրազենի վնասվածքները», «Թունավորումներ փոիլոցիբինպարունակող սնկերով», «Թմրամիջոցներ, հոգեմետ և ուժեղ ազդող նյութեր» մենագրությունները, ինչպես նաև այդ թեմաների շուրջ պաշտպանած դոկտորական և թեկնածուական թեզերը