Կայքը դեռ գտնվում է փորձարկման փուլում։
The site is still under testing.

Հայոց լեզվի ամբիոն

Պատմությունը

Հիմնադրվել է 1992-ին արտասահմանցիների համար ռուսաց լեզվի ամբիոնում գործող հայոց լեզվի և գրականության դասընթացի հիման վրա:

Ամբիոնը ղեկավարել են Մ. Հ. Դարբինյանը (1992-1994թթ.), Հ. Վ. Սուքիասյանը (1995-2008թթ.), Ա. Գ. Ավետիսյանը (2008-2011թթ.), Հ. Վ. Սուքիասյանը (2011-ից առ այսօր):

            Ամբիոնի հիմնադիր բ.գ.թ., դոցենտ Մ.Հ. Դարբինյանը նախանձախնդիր էր մայրենի լեզվի անաղարտության պահպանմանը: Նա ակտիվորեն մասնակցել է «Լեզվի մասին» ՀՀ օրենքի մշակման և ընդունման աշխատանքներին: Հեղինակ է բազմաթիվ հոդվածների և «Ժամանակակից հայերենի կետադրությունը», «Եղիշե Չարենց» աշխատությունների:

Ամբիոնի վարիչ Հենրիետա Վահրամի Սուքիասյան. հնդեվրոպաբան, լեզվագետ, բանասիրական գիտությունների թեկնածու, դոցենտ։ Ավարտել է Հր. Աճառյանի անվան լեզվի ինստիտուտի ասպիրանտուրան, այնուհետև աշխատել է որպես ավագ գիտաշխատող, հեղինակ է մոտ 60 գիտական հոդվածների և ուսումնամեթոդական աշխատանքների: Նա նաև 2 մենագրության հեղինակ է: 1984-ին «Աճականը հայերենում» թեմայով պաշտպանել է թեկնածուական թեզ: Հ. Վ. Սուքիասյանը զեկուցումներով հանդես է եկել լեզվաբանների I և II միջազգային գիտաժողովներում: Նա մասնակցել է «Լեզվի մասին» ՀՀ օրենքի նախագծի մշակման աշխատանքներին, երկար տարիներ եղել է Հանրային հեռուստատեսությամբ հեռարձակվող «Մեր լեզուն, մեր խոսքը» հաղորդաշարի հեղինակ, վարել է այդ հաղորդումները: 1989-ից աշխատում է Մ. Հերացու անվան պետական բժշկական համալսարանի հայոց լեզվի ամբիոնում նախ՝ որպես ավագ դասախոս, ապա՝ դոցենտ: ԵՊԲՀ ուսումնամեթոդական կենտրոնական խորհրդի անդամ է և հումանիտար առարկաների ուսումնամեթոդական խորհրդի նախագահ: Հ. Վ. Սուքիասյանը 2008-ից աշխատել է բժշկական համալսարանում որպես բժշկագիտական գրականության լեզվաբան-խմբագիր: Խմբագրել է 500-ից ավելի ուսումնամեթոդական ձեռնարկներ և դասագրքեր, 300-ից ավելի գիտական հոդվածներ: Նա բժշկակական համալսարանի 75 և 90- ամյակների կապակցությամբ  պարգևատրվել է ոսկե մեդալներով:  ՀՀ սփյուռքի նախարարության կողմից արժանացել է շնորհակալագրի: Ստացել է հավաստագրեր ԵՊԲՀ գիտաժողովներին ակտիվորեն մասնակցելու համար:

2001-ից Հ. Վ. Սուքիասյանի ղեկավարությամբ ամբիոնում գործում է «Վերնատուն» գիտամշակութային կենտրոնը:

Պատմությունը

Նախքան ամբիոնի հիմնադրումը 1967-ից հայոց լեզու և գրականություն է դասավանդվել բժշկակական ինստիտուտի նախապատրաստական դասընթացում, իսկ 1975-ից` նաև նախապատրաստական բաժանմունքում: Սկզբնական շրջանում հայոց լեզվի և գրականության դասընթացը նախատեսված էր միայն ռուսական կրթություն ունեցող ուսանողների համար: Դասընթացի նպատակն էր ուսանողների բանավոր խոսքի զարգացումը, գրավոր հմտությունների խորացումը և հայագիտական ընդհանուր մշակութաբանական գիտելիքների ընդլայնումը:

Հատուկ ուշադրություն էր դարձվում հայերենի և ռուսերենի զուգադրական ուսումնասիրությունների հիման վրա մշակված նպատակային ուսուցման մեթոդներին: Հետագայում նկատի ունենալով փախստականների, ԱՊՀ երկրներից և սփյուռքից սովորելու եկածների հոսքի մեծացումը` հարկ եղավ կատարել ուսուցման տարբերակում` ըստ ուսանողների լեզվական իմացության մակարդակի:

Ուսուցումը

1994թ. ըստ «ՀՀ Լեզվի մասին օրենքի»՝ դպրոցը ազգայնացվեց, և բուհերում ընդունվեց հայերենի երկամյա պարտադիր ուսուցումը, ըստ որի՝ անհրաժեշտ եղավ վերանայել ամբիոնի ուսումնամեթոդական ծրագրերը: Ավելացան ուսուցման նոր բաժիններ` մասնագիտական տերմինաբանություն և խոսքի մշակույթ:

Վերջին տարիներին  «Հայոց լեզու» առարկան ընդգրկում է շատ ավելի կարևոր և համապարփակ խնդիրներ: Կատարվում է հայերենի խորացված ուսուցում՝ չծանրաբեռնելով քերականական կանոններով: Ամբիոնի նպատակն է պատրաստել մասնագետ-բժիշկներ, որոնք հայերենին պետք է տիրապետեն ավելի բարձր մակարդակով, քան միջնակարգ կրթությամբ երաշխավորվող մակարդակն է: Հաշվի է առնվում ուսանողների նախնական իմացության մակարդակը, հատուկ ուշադրություն է դարձվում հայերեն խոսքի վրա ռուսերենի  և անգլերենի ազդեցության հաղթահարմանը, մասնագիտական ոճի և բառապաշարի յուրացմանը: Ամբիոնը մասնագիտական տերմինները սովորեցնում է խոսքաշարում լատիներենի և այլ լեզուների զուգորդությամբ, բառակազմական և ստուգաբանական վերլուծությամբ: Ամբիոնն ուսուցանում է բժշկության մեջ ընդունված և տարածված տերմիններ, որոնք վիճաբանության տեղիք չեն տալիս: Հայերենի դասընթացը բավարար հիմք է` շարունակելու մասնագիտական լեզվի յուրացումը մյուս բոլոր դասընթացների միջոցով:

2002-ից ամբիոնում ամրագրվել է արտասահմանցի ուսանողների հետ աշխատելու փորձը: Ուսուցման նպատակն է արտասահմանցի ուսանողներին (անգլախոս, սփյուռքահայ, ներքին սփյուռք) հաղորդակից դարձնել մեր մայրենի լեզվին, ազգային ոգու ակունքներին և համամարդկային արժեք ունեցող գործերին: Ծրագրերի և ուսուցման հիմքում առկա են ավանդական և ժամանակակից մեթոդները:

Նկատի ունենալով ուսանողների ազգային առանձնահատկությունները` ամբիոնում ստեղծվել են ուսումնական ծրագրեր` այլազգի ուսանողների ուսուցման բոլոր փուլերի` նախապատրաստական դասընթացի և I կուրսի տարբեր մակարդակների համար: Մանրամասն մշակվել են բանավոր խոսքի կաղապարները (երկխոսություն և մենախոսություն), կարդալու տեխնիկան:

Ամբիոնը մեծ ուշադրություն է դարձնում ուսանողների հետ տարվող դաստիարակչական աշխատանքներին՝ նրանց մեջ հայրենիքի, մայրենի լեզվի, ազգային, հոգևոր արժեքների և հայրենի մշակույթի նկատմամբ սեր սերմանելու նպատակով: Այս նկատառումներով ամբիոնում գործում է «Վերնատուն» գիտամշակութային կենտրոնը: Կենտրոնը բացահայտում է շնորհաշատ ուսանողներին, նպաստում է նրանց ստեղծագործական ունակությունների զարգացմանը: Հայրենագիտական թեմաներով զրույցները և միջոցառումներն օգնում են երիտասարդ սերնդին` խորապես ճանաչելու հայ հոգևոր և մշակութային արժեքները: Կենտրոնի շարքերը ներկայումս համալրել են հնդիկ, պարսիկ, արաբ ուսանողները, որոնք ծանոթանում և հաղորդակից են լինում մեր ազգային մշակույթին:

Ուսանողների հոգևոր դաստիարակության գործում ամբիոնը կարևորում է գրական-գեղարվեստական հանդեսների կազմակերպումը, որոնց թիվը անցնում է մեկ տասնյակից. «Համալսարանի տեղացի և օտարերկրացի ուսանողների ելույթը Արցախում (Գանձասար, Ստեփանակերտ, Շուշի, Ամարաս)` գրերի գյուտի 1600-ամյակին նվիրված միջազգային գիտաժողովի շրջանակներում, «Առեղծված՝ անունդ կին է», արտասահմանցի ուսանողների ամենամյա ելույթները Օշականում՝ նվիրված Մայրենի լեզվի օրվան, Մեծ եղեռնի 100-ամյա տարելիցին նվիրված միջոցառումների շարք, <<Վերնատուն>> երգչախումբի ելույթները Ա. Խաչատրյանի անվան մեծ համերգասրահում, ՀՀ ԳԱԱ և ՀՀ ԳԱԱ Հր. Աճառյանի անվան լեզվի ինստիտուտի կազմակերպած միջոցառումներին, Ծաղկաձորում կազմակերպված միջազգային փառատոնին, ԵՊԲՀ <<Ուսանողական աշուն>> միջոցառմանը, <<Թումանյան-140>> հոբելյանական միջոցառմանը:

Ուսումնամեթոդական և գիտահետազոտական աշխատանքներ

Ամբիոնի գիտական ուղղվածությունը բժշկագիտական լեզվի կանոնարկումն է` մասնագիտական բառապաշարի և տերմինների հայացումը թեմատիկ շարքերի միջոցով, տերմինների առավել կանոնականի ընտրությունը, բժշկագիտական ոճի ուսուցումը, լեզվի անաղարտության ամրապնդումը:

Ամբիոնի աշխատակիցները տարիներ շարունակ զեկուցումներով կամ թեզերով մասնակցել են համալսարանում կազմակերպված ուսումնամեթոդական գիտաժողովներին և գիտական նստաշրջաններին:

ՀՀ ԳԱԱ Հր. Աճառյանի անվան լեզվի ինստիտուտի գիտական խորհրդում հաստատվել է /2014թ./ ամբիոնի վարիչ Հ. Վ. Սուքիասյանի դոկտորական թեզի՝ <<Բժշկագիտական լեզուն և ոճը>>  վերնագիրը:

Երևանի  Խ. Աբովյանի հայկական պետական մանկավարժական համալսարանի գիտական խորհրդում  հաստատվել է /2012թ./ դասախոս Ն. Ա. Թոռունյանի թեկնածուական թեզի՝ <<Կրտսեր դպրոցականի բառապաշարի հարստացման և մաքրման հիմնախնդիրը բնագրի շուրջ տարվող աշխատանքի ընթացքում>>  վերնագիրը:

Դասախոս Մ. Լ. Աթաբեկյանը ՀՀ ԳԱԱ լեզվի ինստիտուտի ասպիրանտ է, իսկ դասախոս Ս. Ս. Մինասյանը ներկայացրել է հայցորդության դիմում՝ գիտական թեզ պաշտպանելու համար:

Վերջին տարիներին ամբիոնում հրատարակվել են մի շարք ուսումնամեթոդական ձեռնարկներ, բառարաններ և հոդվածներ.

  • «Հայոց լեզու» ձեռնարկ անգլախոս ուսանողների համար /տեքստեր, վարժություններ/, 2004թ. (Ա.Շ. Ավետիսյան),
  • «Հայերեն-անգլերեն զրուցարան» 2006թ. (Հ.Վ. Սուքիասյան, Կ.Ռ. Միքայելյան, Հ.Մ.Գևորգյան, Գ.Ա. Դավթյան),
  • «Ճանաչիր քո օրգանիզմը», 2008թ. (Հ. Վ. Սուքիասյան, Ն.Ա. Թոռունյան, Ա.Ս. Ավետիսյան),
  • «Հայոց լեզու» ուսումնական ձեռնարկ, 2009թ. (Ա.Գ. Ավետիսյան, Ա.Շ. Ավետիսյան, Ա.Ս. Ավետիսյան, Մ.Լ. Աթաբեկյան, Հ.Մ. Գևորգյան, Գ.Ա. Դավթյան, Ն.Ա. Թոռունյան, Ա.Բ. Սիսյան),
  • <<Հայոց լեզու>>, անգլախոս ուսանողների ուսումնական ձեռնարկ, 2012թ. (Ա. Գ. Ավետիսյան, Մ. Հ. Բաբայան, Ն. Հ. Եղիազարյան):

Պատրաստ են հրատարակության

            ԵՊԲՀ հայոց լեզվի ամբիոնը և ԵՊԲՀ հումանիտար առարկաների ուսումնամեթոդական խորհուրդը երաշխավորել են հրատարակության՝

  • «Հայոց լեզու» բժշկագիտական ուսումնական նյութեր, 2017թ. (Հ. Վ. Սուքիասյան, Ա.Շ. Ավետիսյան, Ն.Ա. Թոռունյան, Ա.Գ. Ավետիսյան, Ա. Ս. Ավետիսյան, Մ.Լ. Աթաբեկյան, Հ.Մ. Գևորգյան, Ա.Բ. Սիսյան, Լ. Խ. Թորոսյան),
  • «Բժշկական օտար բառերի բացատրական բառարան», 2015թ. (Ա.Գ. Ավետիսյան),
  • «Թեստերի ժողովածու» տեղացի ուսանողների համար, 2015թ. (Ա. Գ. Ավետիսյան),
  • «Հայոց լեզվի թեստեր սփյուռքահայ ուսանողների համար», 2015թ. (Ն. Ա. Թոռունյան),
  • «Հայոց լեզվի թեստեր սփյուռքահայ ուսանողների համար», 2015թ. (Ա. Բ.  Սիսյան),
  • «Հայոց լեզվի թեստեր անգլախոս ուսանողների համար», 2015թ. (Մ. Հ. Բաբայան),
  • «Հայոց լեզվի թեստեր անգլախոս ուսանողների համար», 2015թ. (Ն. Հ. Եղիազարյան),
  • «Հայոց լեզվի թեստեր ԱՊՀ ուսանողների համար», 2015թ. (Գ. Ա. Դավթյան),
  • «Հայոց լեզվի թեստեր ԱՊՀ ուսանողների համար», 2015թ. (Ա. Ս. Ավետիսյան):

Ամբիոնը մասնակցում է առողջապահական բնագավառի մենագրությունների, դասագրքերի, ձեռնարկների, հոդվածների, բառարանների խմբագրման աշխատանքներին:

Պրոֆեսորադասախոսական կազմ

 

Ազգանուն Անուն Հայրանուն Ամբիոնում զբաղեցրած պաշտոն Գիտական աստիճան Գիտական կոչում
Սուքիասյան    Հ. Վ. ամբիոնի  վարիչ բ.գ.թ.   դոցենտ
Ավետիսյան     Ա. Գ. ավագ  դասախոս    
Թոռունյան       Ն. Ա. դասախոս մ.գ.թ.  
Դավթյան          Գ. Ա. դասախոս    
Բաբայան          Մ. Հ. դասախոս    
Եղիազարյան    Ն. Հ. դասախոս    
Սիսյան               Ա. Բ. դասախոս    
Աթաբեկյան       Մ. Լ. դասախոս    
Մինասյան         Ս. Ս. դասախոս    
Թորոսյան           Լ. Խ. դասախոս    
Լալայան              Ս. Ա. դասախոս    
Աշչյան               Տ. Մ. դասախոս բ.գ.թ.   դոցենտ
Մալխասյան       Ս. Հ. դասախոս    
Մարդիյան      Մ. Ա. ասիստենտ

 

   
Լալայան        Լ. Ա. ասիստենտ