Պատմություն
Հայաստանում առաջին անգամ նեոնատոլոգիայի ամբիոնը ստեղծվել է 1997 թվական-ին ՀՀ ԱԱԻ-ում ։
1997 թվականից մինչև 2011 թ ամբիոնը ղեկավարում էր բժշկական գիտություններիթեկնածու, դոցենտ Էմմա Կոնստանտինի Այնաջյանը։ Այս տարիների ընթացքում ամբիոնը մեծ ներդրում է ունեցել Հայաստանի բուժհաստատություններում նեոնատոլոգների վերապատրաստման գործում։
2011 թվականից ամբիոնն աշխատում է որպես Երևանի Մխիթար Հերացու անվ. պետական բժշկական համալսարանի մասնագիտական և շարունակական կրթության կենտրոնի մաս։ Նույն թվականից ամբիոնը ղեկավարում է պրոֆեսոր Պավել Արտյոմի Մազմանյանը։
Ամբիոնի հիմնադրման օրվանից նրա հիմնական առաքելությունն է եղել կլինիկականօրդինատորների հետդիպլոմային վերապատրաստումը նեոնատոլոգիա մասնագիտությամբ, ինչպես նաև նեոնատոլոգների և նորածնային բուժքույրերի վերապատրաստման խորացված ծրագրերի իրականացումը:
Բաժանմունքում կլինիկական օրդինատուրա ավարտած շրջանավարտները հաջողությամբ աշխատում են Հայաստանի և Լեռնային Ղարաբաղի տարբեր կլինիկաներում:
Կրթություն
Ամբիոնի ուսուցումը կենտրոնացած է նեոնատոլոգիայի պրակտիկ կարիքների վրա՝ ուղղված բժշկի կլինիկական մտածողության ձևավորմանը, հիմնական բժշկական գիտելիքնեից մինչև վիճակի գնահատման պրակտիկ հմտությունների վստահ տիրապետմանը, հիվանդությունների կանխարգելման և բուժման գործնական հմտությունների վստահ յուրացմանը, տարբեր գեստացիոն տարիքի նորածինների խնամքի, հիվանդությունների կանխարգելմանը և բուժմանը, կլինիկական պրակտիկայում նոր տեխնոլոգիաների և բուժման մեթոդների ներդրմանը:
Դասավանդման գործընթացում կիրառվում են ինչպես ավանդական, այնպես էլ ժամանակակից ուսուցման մեթոդներ՝ օգտագործելով համացանցը և հեռավար ուսուցման մեթոդները։ Առանձնահատուկ ուշադրություն է դարձվում ամբիոնում կլինիկական օրդինատորների ուսուցմանը: Կլինիկական օրդինատորների ուսումնական ծրագիրը համապատասխանում է «Նեոնատոլոգիա» մասնագիտությամբ վերապատրաստման միջազգային պահանջներին: Բժշկական շարունակական կրթության ծրագրի շրջանակներում ամբիոնում խորացված վերապատրաստում են անցնում ՀՀ և ԼՂՀ բոլոր մարզերի և քաղաքների բժիշկներ։ Ի լրացում նեոնատոլոգների համար ավանդական յոթշաբաթյա սերտիֆիկացման դասընթացի և բուժքույրերի հնգշաբաթյա սերտիֆիկացման դասընթացի, ամբիենը ստեղծել և անցկացնում է բժիշկների համար հատուկ խորացված վերապատրաստման դասընթացներ, ինչպիսիք են «Նորածինների գլխուղեղի ուլտրաձայնային հետազոտման հիմունքները», «Թոքերի ուլտրաձայնային հետազոտությունը նեոնատոլոգի պրակտիկայում» և «Նորածնային շնչառական թերապիայի հիմունքները»: Ծնարանում նորածնի վերակենդանացման կուրսն իրականացվում է սիմուլյացիոն կենտրոնում՝ օգտագործելով ժամանակակից մանեկեններ և սիմուլյատորներ։ Վերապատրաստման գործընթացում լայնորեն կիրառվում են ԱՀԿ-ի նոր ծրագրի մոդուլները «Նորածինների խնամքի հիմունքները» ։
Ամբիոնում կրթությունն իրականացվում է նեոնատոլոգների մասնագիտական ասոցացիաների հետ սերտ համագործակցությամբ, ինչպիսիք են «Նորածնային բժշկության հայկական ասոցիացիան», «Նորածնային ինտենսիվ թերապիայի եվրոպական միությունը»:
Գիտահետազոտական աշխատանք
Ամբիոնի գիտահետազոտական աշխատանքի հիմնական ուղղություններն են նորածինների շնչառական թերապիայի կատարելագործումը և անհաս նորածինների նյարդաբանական զարգացման արդյունքների ուսումնասիրությունը։ Պրակտիկայում շնչառական թերապիայի նոր մեթոդների ներդրման արդյունքները նկարագրված են հրատարակված ուսումնական ձեռնարկում «Շնչուղիներում շարունակական դրական ճնշումը նորածինների շնչառական խանգարումների բուժման մեջ» և «Ոչ ինվազիվ շնչառական թերապիա նորածինների մոտ», ինչպես նաև նորածինների շնչառական աջակցության ուղեցույցներում ։ Ամբիոնի աշխատակիցներն առաջին անգամ Հայաստանում իրականացրել են ռանդոմիզացված վերահսկվող հետազոտություն՝ համեմատելով քթային CPAP-ի երկու տարբեր մեթոդներ ծնվելուց հետո շնչառական խանգարումների բուժման համար, ինչը նշանակալի ներդրում է ունեցել շնչառական թերապիայի զարգացման գործում: Հետազոտությունն իրականացվել է ԼոնդոնիԿայսերական քոլեջի նեոնատալ բժշկության բաժնի հետ համատեղ: Գիտական գործունեության մեկ այլ ուղղություն է նորածինների քթային բարձր հոսքով թերապիայի մեխանիզմների ուսումնասիրությունը։
Ամբիոնի կլինիկական բազաները հանդիսանում են «eNewborn» նեոնատալ միջազգային ցանցի անդամները, որը նեոնատոլոգիայի միջազգային հետազոտությունների ամենաժամանակակից հարթակն է։
Ամբիոնում իրականացվում են նաև թեկնածուական ատենախոսություններ և գիտական հետազոտություններ ուղղված ֆոտոթերապիայի բարելավմանը նորածինների հիպերբիլիրուբինեմիաների ժամանակ և շնչառական խանգարումների բուժման ուղղությամբ։
Ամբիոնի անձնակազմը ակտիվորեն ներգրավված է խնամքի և բուժման ազգային ուղեցույցների ստեղծման գործում և բազմաթիվ հրապարակումների հեղինակներ են:
Համագործակցություն
Նեոնատոլոգիայի ամբիոնը մշտապես համագործակցում է Ցյուրիխի համալսարանական պերինատալ կենտրոնի, Լոնդոնի Կայսերական քոլեջի նեոնատալ բժշկության, Նոր Զելանդիայի, Fisher & Pakel Օկլենդ գիտական բաժանմունքի հետ: Համագործակցության արդյունքը միջազգային մասնագիտացված ամսագրերում հրապարակումներ են։
Ամբիոնի կլինիկական գործունեություն
Ամբիոնի դասախոսները Հայաստանի խոշորագույն նեոնատալ կլինիկաների աշխատակիցներ են, մեծ մասը՝ բաժանմունքների վարիչներ, ամբիոնի բազաներում ակտիվ կլինիկական գործունեություն ծավալող բժիշկներ։ Գործնական և տեսական դասընթացներն անցկացվում են ԵՊԲՀ հինգ կլինիկական բազաներում.
- «Էրեբունի» ծննդատուն
- Մորև մանկան առողջության պահպանման գիտահետազոտական կենտրոն
- «Մուրացան» համալսարանականմանկական հիվանդանոց
- Վերարտադրողականության, մանկաբարձությանև գինեկոլոգիայի պերինատոլոգիայի ինստիտուտ
- «ՍուրբԳրիգոր Լուսավորիչ» բժշկական կենտրոնի ծննդատուն
Ամբիոնի դասախոսական կազմը
Ամբողջական անուն | Պաշտոն ամբիոնում | Գիտական աստիճան | Գիտական կոչում |
1. Պավել Արտյոմի Մազմանյան | Ամբիոնի
վարիչ |
Բժշկական գիտությունների դոկտոր
|
Պրոֆեսոր
|
2. Մելիքսեթյան Սերինե Նշանի | Դոցենտ
|
Բժշկական գիտությունների թեկնածու | Բժշկական գիտությունների թեկնածու
|
3. Կալենթերյան Հրանտ Զավենի | Դասախոս | ||
4. Մարգարյան Հրանուշ Ռաֆայելի
|
Դասախոս | ||
5. Ղարիբյան Աիդա Հենրիկի
|
Դասախոս | ||
6. Զարգարյան Մարինա Ալբերտի | |||
7. Պողոսյան Կարմելա Պողոսի | Դասախոս |