Սեքսոպաթոլոգիայի կուրս

Հիմնադրվել է 1999 թ.-ին:

Վարիչ` Վրեժ Ալբերտի Շահրամանյան, բժշկական գիտությունների թեկնածու, դոցենտ:

Ընդհանուր նկարագիր

 Մինչև XX դարի երկրորդ կեսը Երևանի պետական բժշկական համալսարանի ուսանողները սեռական առողջության մասին գիտելիքներ ստանում էին հարակից մասնագիտությունների շրջանակներում:

Երևանի պետական բժշկական համալսարանում սեռական առողջության մասին դասընթացներ առաջին անգամ կազմակերպվեցին 1998-ին «Սեքսոպաթոլոգիա» էլեկտիվ առարկայի շրջանակներում`  բ.գ.դ. Մարգարիտա Հովհաննիսյանի  ղեկավարությամբ, ում ջանքերով մեկ տարի անց հիմնադրեց Սեքսոպաթոլոգիայի և ռեպրոդուկտոլոգիայի կուրսը, ինչին մեծապես նպաստեցին Ռ.Մ. Դավթյանը, Գ.Մ. Գալստյանը, Կ.Պ. Սարաֆյանը:

2000-2010 թ. կուրսը ղեկավարել է բ.գ.դ., պրոֆ. Արամ Հակոբյանը:   Այս տարիներին սեքսոպաթոլոգիայի համալսարանական կլինիկայի բազայի վրա մեծածավալ գիտական և ուսումնամեթոդական աշխատանքներ են կատարվել, որոնք նպաստել են Հայաստանում սեքսոլոգիայի հիմնադրմանը և գիտական զարգացմանը:

Սեքսոպաթլոգիայի կուրսը Հայաստանի միակ գիտաբժշկական կենտրոնն է, որի աշխատակիցները, դասավանդման և կլինիկական գործունեությանը զուգահեռ, կատարում են գիտական հետազոտություններ, որոնք տպագրվում են տեղական և արտասահմանյան գիտա-գործնական հանդեսներում:  Բացի այդ, նրանք մասնակցում են նաև դատա-սեքսոլոգիական փորձաքննություններին:

ԵՊԲՀ սեքսոպաթոլոգիայի կուրսը այսօր ապահովում է միջազգային բոլոր ստանդարտներին համապատասխան կրթություն, ծավալում է գիտական հետազոտություններ և բուժական գործունեություն: Կուրսի աշխատակիցները մեծ ջանքեր են ներդրել զարգացման այս մակարդակին հասնելու համար` համագործակցելով և պարբերաբար վերապատրաստվելով արտերկրյա առաջատար համալսարաններում և սեքսոլոգիական կլինիկաներում:

2010-2018 թ. կուրսը ղեկավարել է Ս.Վ. Հակոբյանը, 2018-2022 թ․՝ Ա․Դ․ Գրիգորյանը: 2022 թ․- ից կուրսը ղեկավարում է դոց․Վ․Ա․ Շահրամանյանը։

Նախկինում, սկսած 1999 թ.-ից, առարկան 5-օրյա ցիկլի տեսքով դասավանդվում էր VI կուրսում և կոչվում էր «Սեքսոպաթոլոգիա», որի ծրագրում ընդգրված են եղել և՛ նորմալ սեքսոլոգիան և՛ կլինիկական սեքսոլոգիան (սեքսոպաթոլոգիան)։ 2017 թ․-ին առարկան հանվել է ուսումնական ծրագրից։

Ներկայումս առարկան կոչվում է «Սեքսոլոգիայի հիմունքներ» և 2019 թ-ից դասավանդվում է  բուհական ծրագրի երկրորդ կուրսում՝  էլեկտիվ 10 դասախոսությունների տեսքով՝ ընդհանուր բժշկության, ստոմատոլոգիական, ռազմաբժշկական ֆակուլտետների համար (20 ժամ)։

Հետբուհական ծրագրում «Սեքսոպաթոլոգիա» առարկան դասավանդվում է հարակից մասնագիտությունների համար՝ 5-օրյա ցիկլի տեսքով (հոգեբուժություն, նյարդաբանություն, մաշկավեներաբանություն գինեկոլոգիա, մանկական գինեկոլոգիա, ուրոլոգիա, էնդոկրինոլոգիա, ընտանեկան բժշկություն, դատական բժշկություն, ներքին հիվանդություններ, գենետիկա)։

Դասավանդումն իրականացվում է հայերեն, ռուսերեն և անգլերեն լեզուներով: Ամբիոնը հագեցած է եռալեզու գրականությամբ:

• «Կլինիկական սեքսոլոգիա» դասագիրք բժշկական բուհերի ուսանողների համար (Հակոբյան Ա. Է., Զաքարյան Մ․Հ․, Շահրամանյան Վ․Ա․, Գրիգորյան Ա․Դ․, Ազատյան Ռ․Է․ և ուրիշներ), 2006
• «Врачебная этика в сексологии», методическое пособие для студентов (В.А. Шахраманян), 2007
• «Clinical sexology», handout for foreign students (Hakobyan A.E., Azatyan R.E.), 2008
• «Общая сексология», учебное пособие для студентов медицинских вузов (В.А. Шахраманян, С.В. Акопян), 2011
• «Сексуальные расстройства у мужчин и женщин», учебное пособие для студентов медицинских вузов (В.А. Шахраманян), 2014
• «Սեքսոլոգիայի հիմունքներ», էլեկտրոնային դասախոսություններ

Հետդիպլոմային ուսուցումը` օրդինատուրան, «սեքսոպաթոլոգիա» մասնագիտությամբ տևում է 2 տարի։ Կազմակերպվում են վերապատրաստման դասընթացներ՝ սեքսոպաթոլոգների և հարակից բժիշկների համար:

Գիտահետազոտական աշխատանքները բազմակողմանի են և լայնածավալ:  Ուսումնասիրման թեմաներն են՝

• Սեռական խանգարումներ՝ պայմանավորված սեռական դաստիարակության սխալներով, և դրանց կանխարգելումը (Վ․Ա․ Շահրամանյան)։
• Շաքարախտով տառապող տղամարդկանց սեռական խանգարումները՝ պայմանավորված նյարդանոթային խանգարումներով, կանխարգելումը և բուժումը (Ա․Է․ Հակոբյան)
• Զինծառայողների շրջանում սեռական դրսևորումների որոշ առանձնահատկությունները և նրանց բժշկական փորձաքննության կազմակերպման տակտիկան (Ա․Դ․ Գրիգորյան):
• Ամուսնական զույգերի սեռական աններդաշնակությունը՝ պայմանավորված կանանց նևրոզներով և դրա հոգեթերապևտիկ կարգավորումը (Մ․Հ․ Զաքարյան)
• Սեռական խանգարումների կլինիկական դրսևորումների կապը մանկության վնասակար փորձառության հետ (Ռ․Է․ Ազատյան)։

Գիտական թեման՝ «Սեռական խանգարումների փսիխոսոմատիկ մեխանիզմները»։

• Սեքսոլոգների հայկական ասոցիացիա
• Սեքսոլոգիայի Համաշխարհային Ասոցացիա (WAS)
• Ռուսական գիտաբժշկական ընկերություն «Տղամարդու առողջություն»
• Հոգեբուժության հայկական ասոցիացիա
• Բժշկական Սեքսոլոգիայի Եվրոպական Միություն (ESSM)
• Մոսկվայի քաղաքային փսիխո-էնդոկրինոլոգիական կենտրոն
• Ուկրաինայի սեռական առողջության կենտրոն

Սեքսոպաթոլոգիայի կլինիկաները ԵՊԲՀ սեքսոպաթոլոգիայի ամբիոնի բազաներն են: Սեքսոպաթոլոգիայի կլինիկաները գործում են «Հերացի» թիվ 1 հիվանդանոցային համալիրի և «Միքայելյան» հիվանդանոցային համալիրի կազմում: Աշխատակիցները կլինիկական գործունեությանը զուգահեռ կատարում են գիտական հետազոտություններ` տպագրելով դրանք գիտաբժշկական տարբեր հանդեսներում:

Կլինիկաներում աշխատում են արտերկրում վերապատրաստված և գիտական աստիճան ունեցող մասնագետներ, ովքեր բուժում և վերականգնում են անհատների ու ամուսնական զույգերի սեռական առողջությունը:

Կատարվում է հետևյալ հիվանդությունների բուժում՝

• Սեռական խանգարումներ՝ պայմանավորված հոգեբանական և ֆիզիոլոգիական գործոններով։
• Սեռական խանգարումներ՝ պայմանավորված քրոնիկական բորբոքային հիվանդություններով։
• Էրեկցիայի խանգարում /էրեկտիլ դիսֆունկցիա (սեռական թուլություն):
• Սերմնաժայթքում խանգարում (վաղաժամ և ուշացած սերմնաժայթքում)։
• Տղամարդու անպտղություն:
• Տղամարդու անպտղության ժամանակ զուգակցվող սեռական խանգարումներ:
• Կանանց սեռական խանգարումներ՝ պայմանավորված տարբեր գործոններով:
• Սեռական ցանկության նվազում կամ բացակայություն:
• Սեռական գրգռման խանգարում:
• Անօրգազմիա:
• Վագինիզմ:
• Ցավ սեռական հարաբերության ժամանակ (գենիտալգիա, դիսպարեունիա):
• Ամուսնական զույգի սեռական աններդաշնակություն:
• Սեքսուալ նևրոզներ:

Բուժումը իրականացվում է մի քանի ուղղություններով.

• Դեղորայքային թերապիա:
• Ֆիզիոթերապիա (ЛОД-թերապիա, հարված-ալիքային թերապիա և այլն):
• Հոգեթերապիա (անհատական և ամուսնական հոգեթերապիա, վարքային հոգեթերապիա, ռացիոնալ հոգեթերապիա, սեքս-թերապիա):