ՀԱՅՏԱՐԱՐՈՒԹՅՈՒՆ

Էթիկայի Կոմիտեի փաստաթղթերի ընդունման վերջնաժամկետը հունիսի 8-ն  է: Նիստը տեղի կունենա հունիսի 15-ին:

Նպատակը՝ 

ԵՊԲՀ-ին առընթեր Էթիկայի կոմիտեն (ԷԿ) գործում է 10.11.2009 թ-ի ռեկտորատի նիստի թիվ 12 որոշման համաձայն: Նրա հիմնական նպատակն է ապահովել համալսարանում և այլ բժշկական հաստատություններիում կատարվող գիտահետազոտական աշխատանքների բարձր մակարդակը և նրանց համապատասխանությունը էթիկայի կանոններին: Էթիկայի կոմիտեի գործունեությունը չպետք է հակասի տեղական օրենսդրական ակտերին: 

ԷԹԻԿԱՅԻ ԿՈՄԻՏԵԻ ԿԱՆՈՆԱԿԱՐԳ

Խնդիրները՝

• Բժշկակենսաբանական բոլոր հետազոտությունների էթիկական փորձաքննություն,
• Էթիկայի կանոնների և փորձագիտության ընթացակարգերի մշակում և հրապարակում,
• ԵՊԲՀ-ում և այլ բժշկական հաստատություններում կատարվող գիտահետազոտական և ուսումնամեթոդական աշխատանքների մասնակիցների իրավունքների պաշտպանություն: 

Սկզբունքները՝

• արդարություն,
• իրազեկություն,
• թափանցիկություն,
• անկախություն: 

Կոմիտեի կազմը

Կոմիտեի կազմը ձևավորվում է իրազեկ անձանց ընդգրկմամբ՝ անկախ աշխատելու կարողությամբ: Կոմիտեի կազմը պետք է բազմազան լինի, պետք է ընդգրկված լինեն համապատասխան մասնագետներ տարբեր բնագավառներից: Կոմիտեի նախագահի թեկնածությունը հաստատվում է ԵՊԲՀ Էթիկայի կոմիտեի խորհրդի կողմից, նախագահը նշանակում է կոմիտեի անդամներին: Կոմիտեն կազմված է առնվազն 11 և առավելագույնը 17 անդամներից:

 Որոշումների կայացումը 

Որոշումների կայացման կարգը սահմանվում է հատուկ ընթացակարգով, որը սահմանվում է կոմիտեի կանոնակարգով: Քվեարկությանը մասնակցում են այն անդամները, որոնք մասնակցել են հայտի քննարկմանը, իսկ այն անդամները, որոնց մասնակցությունը տվյալ հայտի փորձաքննությանը կարող է շահերի բախում առաջացնել, չեն մասնակցում հայտի ո՛չ քննարկմանը, ո՛չ էլ քվեարկությանը: Որոշումը կայացվում է ըստ մեծամասնության քվեների: 

Հայտի ներկայացման ընթացակարգը 

ԷԿ-ի քննարկմանը պահանջվող փաստաթղթերը դիմորդը ներկայացնում է հայերեն լեզվով ստորին բերված պահանջների համապատասխան: Եթե հայտը ամբողջովին համապատասխանում է պահանջներին, ապա ընդգրկվում է նիստի օրակարգում: Եթե աշխատանքը չի համապատասխանում ԷԿ-ի պահանջներին, չի ընդունվում քննարկման համար: Այդ դեպքում դիմորդին բացատրվում է մերժման պատճառը: Նիստի օրակարգը տեղադրվում է ԷԿ-ի կայք նիստից 7 օր առաջ: Այս ժամկետից հետո հայտերի ընդունումը դադարեցվում է: ԷԿ-ի եզրակացությունը դիմորդին տրվում է նիստի հաջորդ օրը: 

Հայտի քննարկում 

ԷԿ-ի նիստերը կազմակերպվում են ըստ ժամանակացույցի: Անդամները նախապես ծանոթանում են համապատասխան փաստաթղթերին: Խորհրդատուները և ղեկավարները կարող են մասնակցել հայտի քննարկմանը, արտահայտել իրենց կարծիքը ըստ անհրաժեշտության կամ այն ուղարկել էլ. փոստով՝ գաղտնիության պայմանով:

Քննարկման ընթացքում ուշադրություն է դարձվում հետևյալ խնդիրներին՝

• հետազոտության ձևավորում, խնդիրների և նպատակների համապատասխանություն էթիկայի նորմերին,
• հետազոտության մեջ ռիսկի և օգտի պատճառաբանում,
• ստուգիչ խմբերի կիրառման նպատակահարմարություն,
• հետազոտությունը ընդմիջելու կամ դադարեցնելու ցուցանիշներ,
• հնարավորությունների համապատասխանություն հետազոտության խնդիրների և նպատակների իրականացման համար,
• հետազոտողների կազմի քննարկում,
• հետազոտվողների ընտրության սկզբունքները,
• բուժօգնության մատուցում և հետազոտության մասնակիցների շահերի պաշտպանություն.
• ֆինանսական և ոչ ֆինանսական վնասի փոխհատուցում հետազոտության մասնակիցներին վնաս պատճառելու դեպքում,

ԷԿ-ի պատասխանը կարող է լինել՝ 1) դրական, 2) դրական` դիտողություններով, 3) բացասական: 

Պատասխան 

Պատասխանը տրվում է գրավոր: Բացասական կամ մասնակի բացասական արդյունքի դեպքում բերվում են մանրամասն պատճառաբանություններ:

Էթիկայի կոմիտեի կազմ

Տեսական կազմ

Կլինիկական կազմ

Անհրաժեշտ փաստաթղթեր 

1. Դիմում

2. Կենդանիների հետ հետազոտությունների անցկացման էթիկական փորձաքննության հայտ

3. Հետազոտության մասնակցության տեղեկացված համաձայնություն

4. Մարդկանց մասնակցությամբ հետազոտությունների անցկացման էթիկական փորձաքննության հայտ

5. Տեղեկանք

6. Տեղեկանք1

7. Տեղեկանք2

8. Տեղեկանք3

1) ԷԿ-ի նախագահին ուղղված դիմում

2) Պլան- անոտացիա կամ փորձաքննության ենթարկվող այլ փաստաթուղթ

3) Ստորաբաժանման (ամբիոնի ) նիստի որոշման քաղվածք

4) Հետազոտողի բրոշուր (հայտ), որտեղ մանրամասն նկարագրվում է հայտի բովանդակությունը, մարդկանց կամ լաբորատոր կենդանիների հետ կատարվող փորձերի արձանագրությունը աշխատանքի օրացուցային ընթացակարգի նկարագրությամբ:

5) Կիրառվող դեղերի, օրիգինալ մեթոդների, նրանց հեղինակային ձևափոխման վարաբերյալ համառոտ անոտացիա (վերլուծել փորձարկվող դեղերի կամ տեխնոլոգիաների առանձնահատկություններին և անվտանգությանը վերաբերող տեղեկատվությունը, ինչպես նաև՝ հայտի դիտարկման պահին տարվող կլինիկական հետազոտությունների արդյունքներին վերաբերող տվյալները,այդ թվում վերջին գիտական հոդվածներ, այլ տպագրված նյութեր, փորձարկվող դեղի կարճ բնութագրերի տեսքով և այլն):

6) Հետազոտողի և նրա գիտական ղեկավարի կամ խորհրդատուի ստորագրված և թվագրված մասնագիտական կենսագրերը (CV)՝ հեռախոսահամարների նշմամբ:

7) Հիվանդի տեղեկացված համաձայնության ձև, եթե նախատեսվում է երեխաների կամ սահմանափակ հնարավորությունների տեր անձանց մասնակցությամբ հետազոտություն, ապա տեղեկություն իրենց ծնողների/ խնամակալների համար, հետազոտության ընթացքում հասցված վնասի փոխհատուցման ձև, հետազոտության տվյալների անանուն հրապարակման համաձայնություն:

8) Էթիկական գրախոսական՝ տրված ԷԿ-ի փորձագետի կողմից:

9) Տվյալ աշխատանքին վերաբերող նախորդ փորձաքննության եզրակացությունը ( եթե այդպիսին եղել է):

10) Ներկայացնել աշխատանքի համառոտ բովանդակություն (կես էջի սահմանում):

11) Ներկայացվող ատենախոսության վերաբերյալ տպագրված աշխատամքների կրկնօրինակները(պատճեները):

12)Բոլոր լրացված փաստաթղթերը ներկայացնել ԷԿ թափանցիկ ֆայլերով թղթապանակի մեջ նաև ուղարկել Էթիկայի կոմիտե հետևյալ էլ.հասցեով՝ ec@ysmu.am 

18.05.2023թ                                                                            

Էթիկայի Կոմիտեի N 9  նիստի  

ՕՐԱԿԱՐԳ 

1) Երևանի Մխիթար Հերացու անվ․ պետական բժշկական համալսարանի Ընդհանուր բժշկության ֆակուլտետի Սրտաբանության ամբիոնի վարիչ, <<Հերացի>> թիվ 1 ՀՀ ընդհանուր և ինվազիվ սրտաբանության կլինիկայի ղեկավար պրոֆ․ Համայակ Սոսի  Սիսակյանի կողմից իրականացվող «Երկրորդային սրտանոթային կանխարգելման ենթակա հիվանդների բազմազգ գրանցամատյան» ծրագրի  քննարկում:

  Գրախոս՝                                                                                              պրոֆ. Ա. Ա. Օրդյան

2) Երևանի Մխիթար Հերացու անվ․ պետական բժշկական համալսարանի Հանրային  առողջության ֆակուլտետի դեկան Մարինե Գևորգի Հովհաննիսյանի և «Հայաստանի մանուկներ» բարեգործական հիմնադրամի կողմից իրականացվող «Բուժծառայությունների որակի, առողջապահական կարիքների, զարկերակային գերճնշման, շաքարային դիաբետի մասին պացիենտների պատկերացումների ուսումնասիրություն Լոռվա մարզում, Հայաստան» հետազոտական պլանի քննարկում:

  Գրախոս՝                                                                                              պրոֆ. Ա. Կ. Հայրապետյան

3) ԵՊԲՀ ընդհանուր բժշկության ֆակուլտետի 4-րդ կուրսի ուսանողներ Սուսաննա Հայկազի Սահակյանի և Վահագն Արտեմի Պետրոսյանի «Թունավորումների  հաճախականությունը և պատճառագիտությունը մինչև տասնութ տարեկան երեխաների շրջանում Հայաստանի Հանրապետության մարզերում և քաղաք Երևանում» հետազոտական աշխատանքի քննարկում:

   Գրախոս՝                                                                                       պրոֆ. Ա. Կ. Հայրապետյան

4) ԵՊԲՀ Մանկական ուռուցքաբանության  և արյունաբանության ամբիոնի վարիչ Գևորգ Նաիրիի Թամամյանի և պրոֆ. Յոլյանի անվան արյունաբանական կենտրոնի, Իմունաուռուցքաբանության ինստիտուտի հետազոտող Մարիա Սամվելի Բադիկյանի կողմից ներկայացված «Ասպիրինի ընդունման օպտիմալ սխեման թրոմբոզի կանխարգելման նպատակով Ph-բացասական միելոպրոլիֆերատիվ հիվանդություններով պացիենտների շրջանում»  հետազոտական աշխատանքի քննարկում:

  Գրախոս՝                                                                                                  դոց. Ս. Հ. Դանելյան

5) ԵՊԲՀ Հանրային առողջության ֆակուլտետի մագիստրատուրայի I կուրսի  ուսանողների թեզեր՝

1. Չոբանյան Արփինե Արամայիսի «Այրման համախտանիշին նպաստող գործոնները և տարածվածությունը ԵՊԲՀ-ի դասախոսական անձնակազմի շրջանում»
2. Բադոյան Գոհար Մհերի «Սևան քաղաքի բնակչության շրջանում հակաբիոտիկների օգտագործման մասին գիտելիքները,վերաբերմունքը և վարվելակերպը»
3. Աղամալյան Իսկուհի Համլետի  «Կենսաակտիվ հավելումների վերբերյալ Մ. Հերացու անվան ԵՊԲՀ ավարտական կուրսի ուսանողների իրազեկվածությունը և կիրառման տարածվածությունը»
4. Մանուկյան Կլարա Սուրենի «Գյումրի քաղաքի 17 տարեկան երեխաների շրջանում  ֆիզիկական զարգացման ներդաշնակության գնահատում»
5. Թոփալքարաջյան Մարինե Գևորգի «Հետ դաշտանային շրջանում գտնվող կանանց կյանքի որակի գնահատումը ըստ Երևան քաղաքի տվյալների»
6. Ավդալյան Աստղիկ Հրաչյայի «Ուսուցիչների շրջանում այրման համախտանիշի տարածվածությունը ՝ Քասախի 2 դպրոցների օրինակով»
7. Փանոսյան Հասմիկ  Արմենի   «ՀՀ-ում  Covid 19 համավարակի ազդեցությունը մահացության և հիվանդացության ցուցանիշի կառուցվածքի վրա»
8. Գրիգորյան Հասմիկ Գագիկի «Դեպրեսիայի տարածվածությունը Երևան քաղաքի չափահաս բնակչության շրջանում՝ հետպատերազմյան ժամանակահատվածում»
9. Մկրտչյան Հրանուշ Վարդանի «Չվերապրոֆիլավորված մարզային հիվանդանոցի աշխատանքի կազմակերպումը Covid-19-ի պայմաններում՝ Չարենցավանի բժշկական կենտրոնի օրինակով»
10. Դադայան Մարիամ Արտակի «40-65 տարեկան կանանց շրջանում իրազեկվածությունը օստեոպորոզի և  նրա կանխարգելման վերաբերյալ՝Երևան քաղաքի տվյալներով»
11. Պետրեսյան Վարդուհի Լևոնի «Covid-19-ով պացիենտների բուժօգնության կազմակերպումը առողջության առաջնային պահպանման օղակում»
12. Աթոյան Անդրանիկ Արթուրի «Ռադիոլոգիական ծառայության կազմակերպման առանձնահատկությունները Covid-19  համավարակի ժամանակ ք.Երևանում»
13. Վարագյան Դիանա Մխիթարի «Ինքնագլորների հետևանքով առաջացած վնասվածքների համաճարակաբանության առանձնահատկությունների ուսումնասիրություն, Երևան քաղաքում»
14. Ղուկասյան Լենա Անդրանիկի «Երևան քաղաքի չափահաս բնակչության վերաբերմունքը և իրազեկվածությունը աղի և աղ պարունակող սննդամթերքների վերաբերյալ»
15. Հովհաննիսյան Ռուբեն Աշոտի   «ՀՀ-ում հակառետրովիրուսային բուժում ստացող 18 տարեկան և բարձր ՄԻԱՎ վարակով պացիենտների մոտ բուժման նկատմամբ հետևողականության և կյանքի որակի գնահատման ուսումնասիրություն»
16. Ասրյան Մարինե Սամվելի «Առողջապահական ծառայությունների հասանելիությունը տղամարդու հետ սեռական կապ ունեցող տղամարդկանց շրջանում»
17. Քոչարյան Լիլիթ Արամի «Հայաստանում կրծքագեղձի քաղցկեղ ունեցող պացիենտների շրջանում քաղցկեղին նպաստող գործոնների բնութագրում»
18. Ասատրյան ԱրմինեՄարատի «ԵՊԲՀ I կուրսի օրդինատորների ապրելակերպի և սննդային սովորույթների բնութագիրը»
19. Հասմիկ Սարգսյան Արտավազդի  «Երևան քաղաքի ուսանողների շրջանում (բակալավր) առողջ ապրելակերպը որպես կյանքի որակի գործոն»
20. Նինա Արթուրի Հակոբյան  «Քննական սթրեսի մակարդակի գնահատում ԵՊԲՀ-ի 1-5-րդ կուրսի ուսանողների շրջանում»:

Գրախոս՝                                                                               պրոֆ. Ա. Կ. Հայրապետյան