Բժշկական համալսարանում շարունակվեց «Վարակիչ հիվանդությունների հետազդակային կանխարգելում» թեմայով կրեդիտավորված երկօրյա դասընթացը, որի շրջանակում մասնագետներն անդրադարձան կատաղություն, փայտացում, վիրուսային հեպատիտ Բ, վիրուսային հեպատիտ Ց, ՄԻԱՎ, սիֆիլիս վարակային հիվանդություններին:
Երկրորդ օրվա դասընթացի ընթացքում զեկուցումներով հանդես եկան «Հերացի» վերլուծական կենտրոնի ղեկավար, Համաճարակաբանության ամբիոնի վարիչ Մերի Տեր-Ստեփանյանը, Ինֆեկցիոն հիվանդությունների ամբիոնի դոցենտ Ալվարդ Հովհաննիսյանը և Ինֆեկցիոն հիվանդությունների ամբիոնի ասիստենտ Լուսինե Հարությունյանը:
Դասընթացի առաջին թեմային անդրադառնալով՝ Ինֆեկցիոն հիվանդությունների ամբիոնի դոցենտ Ալվարդ Հովհաննիսյանը նշեց, որ կատաղության ռիսկի գործոնը բարձր է Հայաստանում և պետք է այդ հարցին լուծում տալ: «Կատաղության առաջնային կլինիկական ախտանշաններն են թուլությունը, դիսկոմֆորտը, գլխացավը, ջերմության բարձրացումը, վերքի՝ կծածի շրջանում կարող է լինել քոր, ձգվածության զգացողություն, ապա սկսվում են հիմնական կլինիկական նշանները՝ հիդրոֆոբիա, ֆոտոֆոբիա, ցանկացած ազդակից գերգրգռվածություն: Առաջանում են մկանային կծկումներ, որից հետո պարալիտիկ փուլ, գալիս է մի պահ, որ պացիենտի մոտ դիտվում է լավացում, բայց, ցավոք, դա կեղծ է, և 3-7 օր անց դիտվում է պացիենտի մահ»,-ընդգծեց դոցենտը՝ ներկայացնելով կլինիկական դեպքեր:
«Կատաղությունն այն վարակն է, որը պահանջում է հետազդակային կանխարգելում: Այն մահաբեր հիվանդություն է, բացառությամբ որոշ դեպքերի»,- նշեց Համաճարակաբանության ամբիոնի վարիչ Մերի Տեր-Ստեփանյանը՝ ընդգծելով, որ վարակի աղբյուր են հանդիսանում հիմնականում շները, սակայն ցանկացած վայրի կենդանու կողմից կծված վերք ունենալու դեպքում, այդ թվում անգամ կատուների և առնետների, պետք է իրականացնել կատաղության հետազդակային կանխարգելում:
Նրա խոսքով՝ կծած վերք ունենալու դեպքում անհրաժեշտ է կատարել լվացում օճառով և ջրով, դրանից հետո յոդի խիտ լուծույթով խիտ մշակել վերքի եզրերը, կծած վերքը կարելն արգելվում է, քանի որ անաէրոբ պայմաններ են ստեղծվում:
Ալվարդ Հովհաննիսյանը ներկայացնելով հաջորդ թեման՝ ընդգծեց, որ փայտացումը սուր ինֆեկցիոն հիվանդություն է ծանր ընթացքով, ախտահարում է կենտրոնական նյարդային համակարգի շարժողական կենտրոնները, առաջացնում մկանային լարվածություն՝ տոնիկ-կլոնիկ ցնցումների տեսքով: Ախտանշաններից առաջինը տրիզմն է, ինչի պատճառով հիվանդը չի կարողանում բացել բերանը: Այնուհետև հաջորդեց կլինիկական դեպքի ներկայացում:
«Տարբեր իրավիճակներում մենք առնչվում ենք փայտացման հետ: Հարուցիչները կենդանիների աղիքներից դուրս են գալիս հող, հողում սպորավորվում, երկար պահպանվում և անցնում են հողով կեղտոտված ցանկացած իրից, պարտադիր չէ, որ մենք ունենանք անմիջական շփում հողի հետ, վերքային մակերեսի միջոցով հարուցչի ներթափանցումը կարող է հանգեցնել փայտացման»,-ընդգծեց Մերի Տեր-Ստեփանյանը՝ անդրադառնալով նաև նորածնային փայտացմանը. «Մենք զերծ չենք արտահիվանդանոցային ծնունդներից, երբ չի իրականացվում հետազդակային կանխարգելում և երեխայի մոտ կարող է զարգանալ փայտացում»:
Մասնագետի խոսքով, սակայն, Հայաստանում փայտացման դեպքերի աճը համեմատած քիչ է:
Դասընթացի հաջորդ թեման հեպատիտ Բ-ն էր. «Վարակ ՝ ասեղի ծայրին, անտեսանելի, արյան միջոցով փոխանցվող վարակ, ինֆեկցիոն հիվանդություն, որը փոխանցվում է գաղտնի շրջանի սկզբից, ոչ վաղ անցյալում վարակված պացիենտն առանց կլինիկական դրսևորման կարող է լինել վարակի աղբյուր: Պատվաստումն ապահովում է 20 տարուց ավելի իմունիտետ»,-նշեց «Հերացի» վերլուծական կենտրոնի ղեկավարը:
Վարակը փոխանցվում է արյան միջոցով, այն իրերը, որոնք կարող են արյունով բաղարկվել անգամ կենցաղում, ինչպես ատամի խոզանակը, սափրման պարագաները և այլն, կարող են դառնալ վարակի փոխանցման գործոն: Հեպատիտ Բ-ն փոխանցվում է նաև սեռական ճանապարհով, ինչպես նաև բժշկական և էսթետիկ ինվազիվ միջամտությունների դեպքում՝ ոչ պատշաճ մանրէազերծված գործիքների միջոցով, վարակը անցնում է նաև մորից պտղին:
Ինֆեկցիոն հիվանդությունների ամբիոնի ասիստենտ Լուսինե Հարությունյանն իր պրակտիկայից ներկայացնելով կլինիկական դեպք՝ ընդգծեց, որ հեպատիտ Բ-ն կարող է ունենալ սուր և քրոնիկ ընթացք:
«Սուր հեպատիտը հաճախ անախտանիշ է, քրոնիկ փուլում հիվանդները տարիներ անց են հայտնաբերվում: Հեպատիտ Բ-ն կարող է հանգեցնել քրոնիկ հեպատիտի, լյարդի ցիռոզի, հեպատոցելյուլար կարցինոմայի զարգացման: Ստատիստիկ տվյալներով հեպատոցելյուլար կարցինոմա հաստատված պացիենտների 45 տոկոսի մոտ պատճառը հանդիսանում է հեպատիտ Բ-ն»,-նշեց Լուսինե Հարությունյանը՝ խոսելով բուժման առանձնահատկությունների մասին, որի նպատակը լյարդի ցիռոզի, հեպատոցելյուլար կարցինոմայի զարգացման և այլ բարդությունների կանխարգելումն է:
«Հեպատիտ Բ-ն կանխարգելելի վարակ է, իսկ հեպատիտ Ց-ն՝ բուժվող: Հեպատիտ Ց-ի գաղտնի շրջանը տարբեր է, այն կարող է ձգվել տարիներով՝ կախված օրգանիզմից, վարակի աղբյուրից, փոխանցման մեխանիզմից: Այս հիվանդության համար պատվաստանյութ չկա, չունի հետազդակային կանխարգելում, եթե պացիենտի մոտ հաստատվել է հեպատիտ Ց և բուժաշխատողը վնասվել է նրա կենսահեղուկով, անհրաժեշտ է տեղային ոչ սպեցիֆիկ միջոցառումների իրականացում հարուցչի ներթափանցումը կանխելու նպատակով ու հետազոտվելը մեկ տարվա ընթացքում»-խոսելով հեպատիտ Ց վարակի մասին՝ ասաց Մերի Տեր-Ստեփանյանը:
Մասնագենտները մանրակրկտորեն անդրադարձան նաև ՄԻԱՎ և սիֆիլիս վարակիչ հիվանդություններին՝ կրկին խոսելով ռիսկի գործոնների, փոխանցման եղանակների, հետազդակային կանխարգելման կարևորության մասին:
Հավելենք, որ «Հերացի» վերլուծական կենտրոնի կազմակերպված
