Հանքային ջուրը՝ որպես բնական աղբյուրից ստացվող, հանքային տարրերով հարուստ ջուր, լայնորեն օգտագործվում է առողջ ապրելակերպի համատեքստում։ Սակայն դրա ամենօրյա կիրառման արդյունավետությունն ու անվտանգությունը կախված են ջրի քիմիական կազմից, օգտագործման քանակից և մարդու առողջական վիճակից։
«Հերացի» վերլուծականի դիտարկմամբ` հանքային ջրի ամենօրյա կիրառման հիմնական օգուտները հետևյալն են՝
- Օրգանիզմի էլեկտրոլիտային հավասարակշռության պահպանում – հանքային ջրերում առկա են նատրիում, կալիում, կալցիում, մագնեզիում, որոնք անհրաժեշտ են մկանային գործառույթների, նյարդային գրգռի փոխանցման և ջրի բաշխման համար։
- Կալցիումի և մագնիումի աղբյուր – որոշ հանքային ջրեր զգալի քանակությամբ պարունակում են կալցիում և մագնեզիում, որոնք կարևոր են ոսկրերի առողջության, սրտի ռիթմի և մկանների աշխատանքի համար։
- Մարսողության բարելավում – բիկարբոնատ պարունակող հանքային ջրերը կարող են օգնել գերթթվայնության չեզոքացմանը, բարելավել մարսողությունը և մեղմել գաստրիտի որոշ ախտանշաններ։
- Միզուղիների և լյարդի ֆունկցիայի խթանում – որոշ հանքային ջրեր օգտագործվում են որպես միզամուղ միջոցներ՝ խթանելով թունազերծումը և լյարդի աշխատանքը (օր.՝ սուլֆատներով հարուստ ջրեր)։
- Ջրային ռեժիմի պահպանում – որոշ մարդիկ նախընտրում են հանքային ջուրը՝ որպես համեղ այլընտրանք սովորական ջրին, ինչը նպաստում է օրվա ընթացքում բավարար հիդրատացմանը։
Այս ամենի հետ միասին, առօրյա սննդակարգում հանքային ջրերի ակտիվ ներառումը ունի որոշակի ռիսկեր և պահանջում է սահմանափակումներ՝ հատկապես ստորև նշված դեպքերում՝
- Նատրիումի բարձր պարունակություն – որոշ հանքային ջրեր պարունակում են նատրիումի բարձր մակարդակ, ինչը կարող է վտանգավոր լինել զարկերակային գերճնշմամբ կամ երիկամային խնդիրներ ունեցող անձանց համար։
- Միզաքարերի առաջացման ռիսկ – եթե ջուրը հարուստ է կալցիումով կամ սուլֆատներով, երկարաժամկետ կամ ավելորդ օգտագործումը կարող է նպաստել միզաքարերի ձևավորմանը՝ նախատրամադրող այլ գործոնների համակցությամբ։
- Փորկապություն կամ փորլուծություն – սուլֆատ պարունակող հանքային ջուրը որոշ դեպքերում կարող է առաջացնել աղիքային խանգարումներ՝ կախված օրգանիզմի պատասխան ռեակցիայից։
- Դեղորայքի ազդեցության փոփոխություն – որոշ հանքային ջրեր փոխում են ստամոքսի թթվայնությունը, ինչն իր հերթին կարող է ազդել որոշ դեղամիջոցների (օր.՝ երկաթի, կալցիումի հավելումների) ներծծման վրա։
- Բարձր հանքային բեռ երեխայի կամ հղի կնոջ համար – երեխաների, հղի կանանց և տարեցների համար չափից շատ հանքային տարրեր պարունակող ջրերը կարող են անհարմարություններ առաջացնել։
Այսպիսով, հանքային ջուրը կարող է օգտակար լինել՝ ճիշտ ընտրված և չափավոր օգտագործման դեպքում, սակայն դրա ամենօրյա օգտագործումը պետք է անհատականացված լինի՝ առողջական վիճակից կախված։ Լավագույն մոտեցումը կլինի համադրել սովորական մաքրված խմելու ջուրը՝ ցածր հանքայնությամբ հանքային ջրի հետ։
Խորհուրդներ անվտանգ և առողջ օգտագործման համար՝
- Ընտրել ցածր Na (<300–400 mg/L) պարունակող ջրեր ամենօրյա օգտագործման համար՝ առանց զարկերակային գերճնշման ռիսկի։
- Մարսողության խնդիրներ ունենալիս ժամանակ առ ժամանակ օգտագործել HCO₃-հարուստ ջուր, բայց սահմանափակել օգտագործումը (օրինակ՝ 250 մլ օրական՝ 3–4 օր շարունակ), ավելի տևական կիրառումը՝ միայն բժշկի ցուցումով։
- Ֆիզիկապես ակտիվ մարդիկ կարող են օգտվել հանքային ջրերից՝ իբրև էլեկտրոլիտային կորստի փոխհատուցում, սակայն կարևոր է հաշվի առնել Na-ի պարունակությունը և օգտագործել առողջ ռեժիմի մեջ։
