Հայաստանում ծխախոտի օգտագործումը շարունակում է մնալ կարևոր խնդիր, հատկապես անչափահասների շրջանում։ Չնայած ծխելու դեմ պայքարի խստացված օրենքներին՝ էլեկտրոնային ծխախոտները (վեյփերը) ավելի տարածված են դարձել երիտասարդների շրջանում, ինչին մենք բազմիցս անդրադարձել ենք։
Հետազոտությունները ցույց են տալիս, որ Հայաստանում բնակչության մոտ 27.2 %-ը ծխում է, և այս ցուցանիշը տարիների ընթացքում գրեթե չի նվազել։ Միևնույն ժամանակ, ծխախոտի դեմ պայքարի միջոցառումները, ներառյալ հանրային վայրերում ծխելու արգելքը և խախտումների համար սահմանված տուգանքները, դեռևս լիարժեք չեն գործում։
Ծխախոտի դեմ պայքարի ներդրումային հետազոտության համաձայն՝ Հայաստանում ծխախոտի օգտագործման հետևանքով տարեկան մահանում է ավելի քան 5500 մարդ, ինչը կազմում է երկրի բոլոր մահերի մոտ 20 %-ը։ Բացի այդ, ծխախոտի հետ կապված ծախսերը կազմում են երկրի ՀՆԱ-ի 4.2 %-ը։
Շատ կարևոր է, որ անչափահասների շրջանում ծխախոտի օգտագործման խնդիրը քննարկվի և համապատասխան լուծումներ գտնվեն։ Հասարակության և պետության համատեղ ջանքերով հնարավոր է նվազեցնել ծխախոտի տարածումը երիտասարդների շրջանում։ Օրինակ՝ դպրոցներում ու կրթական հաստատություններում համապատասխան կրթական ծրագրերի ներդրումը, ինչպես նաև հանրային իրազեկման արշավների անցկացումը կարող են մեծ ազդեցություն ունենալ։
Մյուս կողմից՝ կարևոր է ծնողների, ուսուցիչների և հասարակության անդամների մասնակցությունն ու վերահսկողությունը։ Որքան շատ մարդիկ գիտակցեն խնդրի լրջությունը, այնքան ավելի արդյունավետ կլինի պայքարը դրա դեմ։
Ծնողներն ու ուսուցիչները կարևոր դեր ունեն անչափահասների շրջանում ծխախոտի օգտագործման կանխարգելման գործում։ Նրանք կարող են ազդել երեխաների վարքագծի վրա՝ կրթելով, օրինակ ծառայելով և աջակցելով առողջ ապրելակերպի ընտրությանը։ Նրանք կարող են բաց խոսել ծխախոտի վնասների մասին և երեխաներին սովորեցնել առողջ ընտրություններ կատարել, խրախուսել երեխաներին զբաղվել սպորտով կամ այլ ակտիվություններով, որոնք նվազեցնում են ծխելու գայթակղությունը։
Ծնողները պետք է լինեն օրինակ՝ խուսափելով ծխախոտի օգտագործումից իրենց երեխաների ներկայությամբ։
Դպրոցներում ուսուցիչները կարող են կազմակերպել իրազեկման դասընթացներ, որտեղ կքննարկվեն ծխախոտի վնասները և դրա հետևանքները։ Նրանք կարող են ներգրավել աշակերտներին հակածխախոտային արշավներում և առողջ ապրելակերպի քարոզչական միջոցառումներում։ Ուսուցիչները կարող են համագործակցել ծնողների հետ՝ միասին ստեղծելով միջավայր, որտեղ երեխաները կզգան աջակցություն և խրախուսանք առողջ սովորությունների ձևավորման համար։
Այս մոտեցումները կարևոր են՝ նվազեցնելու անչափահասների շրջանում ծխախոտի օգտագործումը և խթանելու առողջ ապրելակերպը։