Ատամների գույնը առողջության, ժառանգականության և ժպիտի արտացոլումն է: Այն ձևավորվում է մի քանի հիմնական բնական և արտաքին գործոնների համադրությամբ` էմալի թափանցիկությամբ, դենտինի գույնով, ժառանգականությամբ, մի շարք արտաքին գործոններով, որոնք փոխում են ատամների գույնը, ինչպես նաև տարիքով:
«Հերացի» վերլուծականի փոխանցմամբ` Ամերիկյան Էսթետիկ ստոմատոլոգիայի ակադեմիայի (AACD) հարցման տվյալներով՝ չափահասների 74%-ը կարծում է, որ ոչ գրավիչ ժպիտը կարող է նույնիսկ բացասաբար ազդել կարիերայի վրա։
Այս տվյալները ընդգծում են սպիտակեցման հոգեբանական ազդեցությունը, որն արտահայտվում է ինքնագնահատականի, ինչպես նաև սոցիալական ու մասնագիտական փոխգործակցության բարելավմամբ։
Ատամների գույնը և կառուցվածքը գենետիկորեն փոխանցվող հատկանիշներ են, ոմանց մոտ ատամները բնականաբար ավելի սպիտակ են, իսկ մյուսներինը՝ ավելի դեղնավուն կամ մոխրագույն։ Հարկ է նշել, որ մեծապես ազդում են նաև արտաքին գործոնները, ահա դրանցից մի քանիսը` սննդի և խմիչքի ազդեցությունն առաջնայիններից է:
Հատկապես ատամների գույնի վրա ազդում են սուրճը, սև թեյը, կարմիր գինին, գազավորված ըմպելիքները, շոկոլադը, չիպսերը, հատապտուղները (հատկապես՝ սև հաղարջ, մոշ), թթվային մթերքներից կիտրոնը, լիմոնադը (նվազեցնում է էմալի հաստությունը):
Ծխելն առաջացնում է մուգ դեղին կամ շագանակագույն բծեր, որոնք դժվար են մաքրվում։ Վնասվածքներ կամ վարակները հատկապես մանուկ հասակում ատամի վնասումը կամ բորբոքումները կարող են գունավորել ատամի ներսը։. Բժշկական դեղամիջոցները նույնպես ազդում են ատամի գույնի վրա։ Տարիքի հետ էմալը մաշվում է, և դենտինի դեղնավուն երանգը ավելի է նկատվում։ Հետաքրքիր փաստ է, որ բնական ատամը երբեք կատարյալ սպիտակ չէ։
Ամենաբնական գույնը համարվում է «սպիտակադեղնավուն» կամ «սպիտակամոխրագույն» երանգների միախառնությունը։
Հայկական պոպուլյացիայի մոտ ատամների գերակշռող (հաճախ հանդիպող) երանգը հիմնականում համարվում է բնական դեղնավուն-սպիտակը։
Սա պայմանավորված է մի քանի գործոններով՝ գենետիկա, սննդակարգ, շրջակա միջավայրի ազդեցություն և ընդհանուր հիգիենիկ մշակույթ: Հայ բնակչության մեծամասնության մոտ ատամների գույնը ունի դենտինի դեղնավուն ենթաշերտի ավելի բարձր տեսանելիություն` /A3 կամ A3.5 դեղնավուն-սպիտակ/ բնական տաք երանգ, սա բնորոշ է Միջին Արևելքի և Կովկասի, արևելյան և միջերկրածովյան գենետիկ խմբերին, որոնց մոտ էմալի հաստությունը հաճախ բարակ է՝ ի տարբերություն, օրինակ, հյուսիսեվրոպական ազգերին։ Բացի այդ մեր սննդակարգը և սովորությունները նույնպես նպաստում են գույնի ձևավորմանը:
Շատերի համար «պատշաճ սպիտակ» ատամը հաճախ համարվում է B1 (բնական պայծառ սպիտակ), որը իրականում շատերի մոտ բնածին չէ, այլ՝ սպիտակեցման արդյունք։
Ատամների սպիտակեցումը կարող է ապահովել էսթետիկ արդյունքներ, բայց ինչպես ցանկացած բժշկական կամ կոսմետիկ միջամտություն, ունի և՛ դրական, և՛ բացասական կողմեր։ Ահա դրանց համառոտ վերլուծությունը։
Առավելությունները`
Թերությունները`
Ո՞ւմ չի կարելի սպիտակեցնել ատամները:
Ընդհանուր հակացուցումներ.
Ընդհանուր խորհուրդներ