Սիրելի՛ հերացիականներ, շարունակում ենք ձեր ուշադրությանը ներկայացնել բժշկագիտության վերաբերյալ հետաքրքիր դեպքեր ու փաստեր, կարևոր անուններ:
Այս անգամ ընտրել ենք նախորդ դարում գրեթե միևնույն ժամանակահատվածում ապրած և գործունեություն ծավալած 10 հայ գիտնական կնոջ, որոնք ավանդ են ունեցել Հայաստանում բժշկագիտության տարբեր ճյուղերի ձևավորման զարգացման գործում:
Ընթերցեք, առաջարկեք և հիշեք այն անունները, որոնց ճանաչում եք դուք, ում աշակերտել եք, կամ ում մասին ուսուցանել եք մեր երկրի բժշկության պատմությունն ուսումնասիրելիս:
Թամարա Սարգսի Թադևոսյան, ֆարմակոլոգ, բժշկական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր: Ծնվել է 1922թ.: Երևանի բժշկական ինստիտուտի 1943 թվականի շրջանավարտ էր:
Գիտական գործունեությունը նվիրված է արգանդի հարթ մկանների շարժողական ֆունկցիան դրդող նոր դեղամիջոցների հայտնաբերման, և դրանց ազդեցության մեխանիզմների որոշ օրինաչափությունների ուսումնասիրություններին: Գիտական հետազոտությունների հիմքում ընկած են դեղաբույսերով արդի կարևոր գիտաճյուղի՝ կենսադեղաբանության բնագավառին վերաբերող ուսումնասիրությունները, որոնցից ստացված արդյունքները ունեն ոչ միայն կենսական, այլև կիրառական կարևոր նշանակություն:
Լաուրա Սարիբեկի Հովհաննիսյան, (1924 -2010) սրտաբան, բժշկական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր:
Երևանի բժշկական ինստիտուտը ավարտել է 1947 թվականին:
Սրտամկանի և փականների վնասվածքների կլինիկաֆունկցիոնալ և կլինիկամորֆոլոգիական հետազոտման հիման վրա զարգացրել է նոր ֆունկցիոնալ ուղղություն և առաջարկել բեռնվածության թեստերի նոր գնահատում` սրտի փականների վնասվածքների ժամանակ ներսրտային հեմոդինամիկայի փոփոխման հայտնաբերման նպատակով։
Եվգենյա Ադամի Մողնյան (1906-1995) մանկաբարձ-գինեկոլոգ, բժշկական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր: 1931 թ. ավարտել է բժշկական ինստիտուտը։
Գիտական գործունեությունը նվիրված է հղիների ուշ տոքսիկոզների, սիրտանոթային ախտաբանության ուսումնասիրությանը։ Նա առաջինն է, որը կիրառել է հիպոթերմիայի եղանակը՝ արգանդի ֆունկցիայի խանգարման հետ կապված արյունահոսությունների բուժման համար։
Աիդա Ստեփանի Ամատունի, նյարդաֆիզիոլոգ, կենսաբանական գիտությունների դոկտոր:
Ծնվել է 1932թ.: 1956 թ. շրջանավարտ է: Գիտական գործունեությունը նվիրված է շարժողական ակտիվության կենտրոնական կարգավորման մեջ ուղեղիկի դերի ուսումնասիրությանը: Բջջային ակտիվության մակարդակով ուսումնասիրել է այն ուղեղային գոյացությունների գործունեությունը, որոնք կապված են անմիջապես ուղեղի հետ՝ նեյրոնային ակտիվության ինտեգրացման և կարգավորման սեփական մեխանիզմներով հանդերձ:
Վերգինե Գևորգի Միքայելյան (1903-1990) միկրոկենսաբան, բժշկական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր: ՀԽՍՀ գիտության վաստակավոր գործիչ:
1927 թ. ավարտել է ԵՊՀ բժշկական ֆակուլտետը: Գիտական գործունեությունը նվիրված է մանկական ինֆեկցիոն և աղիքային հիվանդությունների համաճարակաբանության հարցերին:
1938-1943թթ. ղեկավարել է բժշկական ինստիտուտը: Զգալի էր Վ. Միքայելյանի կազմակերպչական աշխատանքը բուժախտականխիչ ֆակուլտետի ռուսական բաժնի ստեղծման, ինչպես նաև սանիտարահիգիենիկ ֆակուլտետի վերաբացման գործում: Նրա անանդը մեծ է նաև բազմաթիվ այլ կազմակերպչական և կարևոր գործերում:
Նիկողոսյան Գայանե Գերասիմի (1921-2010) հայ հիգիենիստ, բժշկական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր:
Մասնագիտական գործունեության երկար տարիներ նվիրել է երեխաների, դեռահասների առողջության պահպանման խնդիրներին, միջավայրի գործոնների նորմավորմանը: Պատահական չէ, որ հայկական առաջին տառատեսակի չափի և ձևի հիգիենիկ նորմավորման հեղինակման գործում ևս հաշվի է առնվել բժիշկ-գիտնականի մասնագիտական կարծիքը: Գիտական գործունեությունը նվիրված է եղել դպրոցականների առողջական վիճակի, ֆիզիկական զարգացման, աշխատունակության, մանկական հաստատությունների նախագծման հարցերի ուսումնասիրմանը և հիգիենիկ նորմերի մշակման հարցերին:
Բազմաթիվ գիտական հրապարակումների, այդ թվում «Երեխաների ուսումնադաստիարակչական պրոցեսի կազմակերպումը» (1976) աշխատության, «Երեխաների և դեռահասների հիգիենա» (1967) դասագրքի հեղինակն է:
Սառա Աբրահամի Դավթյան (1908-1991), հոգեբույժ, բժշկական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր, ՀԽՍՀ վաստակավոր բժիշկ, գիտության վաստակավոր գործիչ:
1937 թ. ավարտել է Երևանի բժշկական ինստիտուտը: Գիտական գործունեությունը նվիրված է շիզոֆրենիայի ուսումնասիրությանը:
Գևորգյան Էլմիրա Մուշեղի, նյարդաախտաբան, բժշկական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր: Ծնվել է Երևանում 1932 թ.: 1955 թ. ավարտել է Երևանի բժշկական ինստիտուտը: Ուսումնասիրել և առանձնացրել է շրջանցիկ ցիստեռնայի ուռուցքների կլինիկական համախտանիշը, որը հնարավոր է դարձնում այդ տեղակայման ուռուցքների ախտորոշումը կենդանության օրոք: Հետազոտել է գլխուղեղի ճակատային մասերի անոթային և ուռուցքային ծագման օջախային պրոցեսների ախտորոշման կատարելագործման հարցերը, գլխուղեղի խորը կառուցվածքների վիճակն ու դերը նոպայական վիճակների պաթոգենեզում, առաջարկել է պարբերական հիվանդության պաթոգենեզի սխեման, նկարագրել է այդ հիվանդության ժամանակ կենտրոնական և ծայրամասային նյարդային համակարգի ախտահարումը:
Վարվառա Ալեքսանդրի Ավետիսյան (1913- 1994), համաճարակաբան, բժշկական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր:
1939թ. ավարտել է ինստիտուտը` գիտական գործունեությունը նվիրված է ինֆեկցիոն հեպատիտի, կատաղության, գրիպի և գրիպանման հիվանդությունների, ծաղկի պատվաստման իմունիտետի հարցերի ուսումնասիրությանը:
Արզումանյան Գալինա Անդրեյի (1925- 1997) , կլինիկական ցիստոլոգ, բժշկական գիտությունների դոկտոր,պրոֆեսոր:
1946 թվականին ավարտել է մայրաքաղաքի բժշկական ինստիտուտը: Գիտական գործունեությունը նվիրված է տարբեր տեղայնացման նախաքաղցկեղային վիճակների, քաղցկեղի ցիտոլոգիական ախտորոշման ուսումնասիրությանը: