Հայ բժշկի կերպարը ձգվում է մեր ժողովրդի ողջ պատմության երկայնքով՝ սկսած միջնադարյան վանքային բուժակներից ու մանուկ հեքիմներից մինչև 21-րդ դարի առաջատար ուռուցքաբաններ, սրտաբաններ, վիրաբույժներ, մանկաբույժներ, ռազմաբժիշկներ և այլ նեղ մասնագետներ։ Ձեր օրինակը շարունակում է այն ավանդույթը, որը ձևավորվել է Նարեկացու «Ձայն Աստծո»-ից մինչև Խորհրդային Հայաստանի և ներկայում Հայաստաaնի Հանրապետության բժշկական ակադեմիական դպրոցը։
Համալսարանական վերլուծական ստորաբաժանման փոխանցմամբ` վիճակագրությունը վկայում է, որ հայ ժողովուրդը եղել ու մնում է իր բժիշկների շնորհիվ տոկուն ու համախմբված:
Սիրելի՛ մասնագետներ՝ սրտաբաններ, ուռուցքաբաններ, վիրաբույժներ, նյարդաբաններ, անեսթեզիոլոգներ, գինեկոլոգներ, մանկաբույժներ, ռեանիմատոլոգներ, ռադիոլոգներ, լաբորանտներ և բժշկության բոլոր ճյուղերի նվիրյալներ, այս տոնական օրը՝ Բուժաշխատողի օրվա առիթով, հայտնում ենք ձեզ խորին երախտագիտություն՝ այն մեծ ու լուռ աշխատանքի համար, որ դուք կատարում եք ամեն օր՝ հաճախ կյանքի և մահվան սահմանագծում։
Բուժաշխատողի օրը շնորհավորանքներ և շնորհակալական խոսքեր են ստանում ոչ միայն բժիշկները, այլև բոլոր նրանք, ովքեր ամեն օր «պաշտպանում» են առողջությունը՝ բուժքույրեր, լաբորատոր աշխատակիցներ, բուժակներ, դեղագործներ, շտապօգնության վարորդներ, բժշկական հաստատությունների տեխնիկական անձնակազմ, ինչպես նաև բժշկական համալսարանների դասախոսներ և ուսանողներ:
Սրտաբաններ. Հայաստանում սրտաբանությունն անցել է ծանր ճանապարհ՝ սկսած ԽՍՀՄ տարիներին զարգացած սրտաբանական կենտրոններից մինչև մեր օրերի ինվազիվ միջամտություններ։ 2023 թվականի տվյալներով մեր հանրապետությունում աշխատում է 594 սրտաբան: 2024թ-ին սրտանոթային հիվանդությունները մնացել են Հայաստանում մահացության հիմնական պատճառը՝ մոտ 47% ամբողջական ցուցանիշի։ Այս թիվն անհամեմատ ավելի մեծ կլիներ առանց մեր փորձառու մասնագետների ամենօրյա աշխատանքի: Շնորհակալություն այն համբերատար աշխատանքի համար, որի շնորհիվ հազարավոր կյանքեր փրկվում են ամեն տարի։
Սրտի բաբախյունը՝ ձեր ձեռքերում է։
Նյարդաբաններ և նյարդավիրաբույժներ. նրանք կանգնած են այն կետում, որտեղ ցավը դառնում է լռություն, իսկ խոսքը՝ վերականգնում։
Հայաստանում նյարդաբանական հիվանդությունների տարածվածությունն աճել է վերջին տասնամյակում, հատկապես տարեցների շրջանում, ավելացնելով այս ոլորտի մասնագետների թե պահանջարկը, թե մասնագիտական նվիրումը։ 2023 թվականի տվյալներով Հայաստանում աշխատել է 344 նյարդաբան:
Շնորհակալություն ձեզ՝ միգրենից մինչև ինսուլտ՝ մարդկանց «անտեսանելի պատերազմների» հաղթահարմանն աջակցելու համար։
Ուռուցքաբաններ և հեմատոլոգներ. Նրանք պայքարում են ամենադաժան հիվանդության դեմ։ Այդ պայքարը չի սահմանափակվում դեղորայքով կամ ճառագայթմամբ այն ներառում է հույս, սատարում և հոգեբանական քաջություն։
Հայաստանում տարեկան գրանցվում է շուրջ 8,000 նոր քաղցկեղի դեպք։
Այս և արդեն գրանցված դեպքերի ոչ միայն սոմատիկ բուժումը այս մասնագետների ամենօրյա աշխատանքն է: Դուք հույս եք այնտեղ, որտեղ ուրիշները լռում են։ 2023թ.-ին ՀՀ-ում գրանցված ուռուցքաբանների թիվը եղել է 131:
Վիրաբույժներ, անեսթեզիոլոգներ, ռեանիմատոլոգներ` այս արվեստը միավորում է արհեստագործական ճշգրտություն, գիտական ճկունություն և հոգեբանական տոկունություն։
Շուրջ 400 ընդհանուր վիրաբույժ է գործում Հայաստանում (2023 թ. տվյալներով), անեսթեզիոլոգներն ամեն օր կանգնած են կյանքի վերահսկման սահմանին, հաճախ՝ առանց ճանաչման։ Ձեր լռությունն է երբեմն ամենախորը պաշտպանությունը հիվանդի կյանքի համար։ Վիրաբուժական պրոֆիլը ներառում է 2303 մասնագետի` ըստ 2023թ.-ի վիճակագրության:
Մանկաբույժներ և նեոնատոլոգներ. առաջինն են, որ բռնում եք նոր կյանքի ձեռքը։ Պաշտոնական տվյալներով` մանկական մահացությունը Հայաստանում շարունակում է նվազել՝ շնորհիվ նեոնատալ վերակենդանացման կենտրոնների ու մարզային բարեփոխումների։ Մանկաբուժական պրոֆիլի 1216 գործող մասնագետներ են այսօր ծառայում հանրապետությունում։ Մանուկը ապրում է՝ շնորհիվ ձեզ։
Ռադիոլոգներ, լաբորանտներ, մորֆոլոգներ, պատկերման մասնագետներ. նրանք չեն խոսում պացիենտի հետ, բայց տեսնում են այն, ինչ ուրիշները չեն տեսնում։
2018 թվականից հետո Հայաստանում թռիչքային զարգացում են ապրել ախտորոշիչ կենտրոնները։ Հետազոտական տվյալների վրա հիմնված որոշումների 70%-ը կախված է լաբորատոր ու պատկերման ճշգրիտ ախտորոշումից, ձեր հայացքն անցնում է մակերեսից անդին։ Գործիքային և լաբորատոր պրոֆիլի մասնագետները 1378-ն են` համաձայն 2023թ.-ի տվյալների:
Մանկաբարձ գինեկոլոգներ և վերարտադրողական առողջության մասնագետներ. նրանք պահում են կյանքի բուն սկիզբը՝ առողջ ծննդաբերության և մայրության ծիածանի ներքո։ Հայաստանում 2024-ին գրանցվել է 33.648 ծնունդ, որոնց մեծ մասն ապահովվել է մասնագիտացված ծննդօգնությամբ։ Ձեր վրա է հենվում ընտանիքի ու ազգի աճը՝ բառի ուղիղ իմաստով։ Մանկաբարձ գինեկոլոգների թիվը 2023թ.-ի վիճակագրական տվյալների համաձայն մեր երկրում 851 է:
Ամեն նոր կյանքի հետևում՝ կանգնած է ձեր գիտակցված բծախնդրությունը։
Կանխարգելիչ բժշկության և հանրային առողջության մասնագետների առաքելությունն է՝ կանխարգելել, վերլուծել և կառավարել առողջապահական մարտահրավերները հասարակության մակարդակով, ինչը երբևէ այսքան կենսական չի եղել։
Վիճակագրությունը խոսուն է, ըստ ԱՀԿ տվյալների՝ բնակչության առողջության վրա ազդող գործոնների մինչև 70%-ը կախված է ոչ թե կլինիկական բժշկությունից, այլ՝ հանրային առողջության միջոցառումներից։ 21-րդ դարի մեծագույն մարտահրավերները՝ համավարակներ, ոչ վարակիչ հիվանդությունների տարածում, առողջ ապրելակերպի խթանում, շրջակա միջավայրի ռիսկերը այս ոլորտի մասնագետի առաջնային թիրախներն են։ Դուք եք այն մասնագետը, ով՝ մշակելով առողջապահական քաղաքականություն, վերահսկելով համաճարակաբանական գործընթացներ ու կրթելով հանրությունը, ծառայում է ոչ միայն հիվանդի, այլ ամբողջ ազգի առողջությանը։ Հանրային առողջությունն այն դաշտն է, որտեղ կանխարգելված հիվանդությունը ամենամեծ հաղթանակն է։ Հիգիենիկ համաճարակային պրոֆիլի մասնագետների թիվը հանրապետությունում 316 է` 2023թ.-ի տվյալներով:
Առողջապահության հիմք հանդիսացող անմիջական բժշկական օգնություն իրականացնող բժիշկների թիվը ԱԱՊ օղակում 2023թ.-ին կազմել է 5561: ԱԱՊ օղակը համարվում է առանցքային մարդու առողջության պահպանման ու ամրապնդման, հիվանդությունների կանխարգելման և բուժման գործում:
Առողջապահական համակարգում առանցքային է նաև միջին բուժանձնակազմի դերը` բժշկական օգնության և սպասարկման որակի ապահովման հարցում: 2023 թվականին Հայաստանում միջին բուժանձնակազմի թիվը եղել է 16.130: Տվյալների համաձայն` 2023թ.-ին 10.000 բնակչի հաշվով եղել է 53.9. միջին բուժաշխատող, որը սակայն, ցածր է Տնտեսական համագործակցության և զարգացման կազմակերպության անդամ 36 երկրի միջին ցուցանիշից՝ 88:
Հայ բժիշկը՝ լինի վիրաբույժ, գինեկոլոգ, ռադիոլոգ կամ նյարդաբան, վաղուց արդեն միայն մասնագետ չէ. նա կրում է հասարակության խիղճը։ Յուրաքանչյուր նեղ մասնագիտացում, որը դուք ներկայացնում եք, մի քար է՝ մեր ընդհանուր առողջության տաճարում։ Այսօր բժիշկը հանդես է գալիս ոչ միայն որպես բուժող անձնակազմ, այլև որպես գիտնական, ուսուցիչ և մարդասիրության կրող։ Ձեր արհեստավարժության և բարոյական պարտքի համադրումը դարձել է հասարակության վստահության հիմնաքարը։
Վիճակագրությունը խոսում է ինքնին՝
Հպարտ ենք, ձեզանից շատերը ԵՊԲՀ շրջանավարտներ են, դասախոսներ կամ գործընկեր մասնագետներ։ Ձեր նվիրումը օրինակ է նաև երիտասարդ սերնդի համար, որը ձգտում է շարունակել այդ մեծ ձևավորված ավանդույթը։
«Հերացի» վերլուծականը շնորհավորում է մեր բժիշկներին՝ Բուժաշխատողի օրվա առթիվ։ Ձեր մասնագիտությունն այն եզակիներից է, որտեղ գիտելիքը, հոգատարությունն ու անձնազոհությունը միահյուսվում են մարդկային կյանքի պաշտպանությանը՝ բոլոր ժամանակներում ու բոլոր պայմաններում։