Նոյեմբերի կեսին Փարիզում ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Գլխավոր կոնֆերանսի 41-րդ նստաշրջանի շրջանակում՝ մեր հայրենակիցը` Յուրի Օգանեսյանը պարգևատրվել է Դ.Ի. Մենդելեևի մեդալով և պատվոգրով ի նշան բեկումնային հայտնագործությունների, որոնք ընդլայնել են Պարբերական աղյուսակի սահմանները, ինչպես նաև գիտության հիմնարար ճյուղերի գլոբալ զարգացման նշանակալի ավանդի համար:
Յուրի Ցոլակի Հովհաննիսյանը (ծնվ. 1933 թ. ապրիլի 14-ին, Դոնի Ռոստով) հայազգի նշանավոր միջուկային ֆիզիկոս է, ֆիզիկամաթեմատիկական գիտությունների դոկտոր (1970 թ.), պրոֆեսոր (1981թ.) և Ռուսաստանի Գիտությունների ակադեմիայի ակադեմիկոս (1997 թ.)։
Նա հայտնի է գերծանր քիմիական տարրերի սինթեզման ոլորտում իր հետազոտություններով։
Հատկանշական է, որ Մենդելեևի պարբերական աղյուսակի 118-րդ տարրը՝ օգանեսոնը (Og), անվանվել է նրա պատվին։
«Հերացի» վերլուծական կենտրոնը ներկայացնում է գիտնականի անցած ուղին:
Եվ այսպես, 1956 թվականին Հովհաննիսյանը գերազանցությամբ ավարտել է Մոսկվայի ճարտարագիտաֆիզիկական ինստիտուտը և աշխատանքի անցել Դուբնայի Միջուկային հետազոտությունների միացյալ ինստիտուտում՝ Գեորգի Ֆլյորովի ղեկավարությամբ։ Նրա ղեկավարությամբ կատարվել են գերծանր տարրերի սինթեզման բազմաթիվ փորձեր, որոնց արդյունքում հայտնաբերվել են պարբերական աղյուսակի նոր տարրեր՝ 112-ից 118-րդները։ Ներկայացնելով ֆիզիկոսների աշխատանքը` ՌԴ նախագահին առընթեր գիտության, տեխնոլոգիաների և կրթության խորհրդի գիտական քարտուղար, «Կուրչատովի անվան ինստիտուտ» ազգային հետազոտական կենտրոնի տնօրեն Միխայիլ Կովալչուկը այն համարել է Նոբելյան մրցանակի արժանի հետազոտություն, որի շնորհիվ, ըստ էության, վերաստեղծվել են այն տարրերը, որոնք, լինելով տիեզերքի ծագման ուղեկիցներ, արդեն քայքայվել են:
Հովհաննիսյանը նաև ակտիվորեն համագործակցում է Հայաստանի գիտական հաստատությունների հետ։ 2018 թվականին նրան շնորհվել է Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիություն։ 2023 թվականի ապրիլին Երևանում տեղի է ունեցել նրա 90-ամյակին նվիրված միջազգային գիտաժողով, որտեղ նա ներկայացրել է իր բազմամյա գիտական գործունեության արդյունքները։
Յուրի Հովհաննիսյանի գործունեությունը ուղղակիորեն բժշկությանը չի վերաբերում, քանի որ նրա գիտական աշխատանքները հիմնականում կենտրոնացած են միջուկային ֆիզիկայի և քիմիայի գերծանր տարրերի սինթեզման վրա։ Սակայն, կարելի է գտնել մի քանի փոխկապակցված կետեր, որոնք ներկայացնում են նրա գործունեության ազդեցությունը բժշկության վրա միջնորդավորված ձևով:
Հովհաննիսյանի կողմից սինթեզված տարրերը և դրանց ռադիոակտիվ իզոտոպները կարող են կիրառվել բժշկության մեջ՝ դեղորայքային թիրախավորման, ուռուցքների բուժման կամ բժշկական պատկերավորման համար: Ռադիոակտիվ նյութերի ստեղծման և կառավարման տեխնոլոգիաները, որոնք զարգացել են միջուկային ֆիզիկայի ոլորտում, հաջողությամբ կիրառվում են ռադիոլոգիայի և ուռուցքաբանության մեջ:
Ռադիոիզոտոպների հիմքով հետազոտություններն օգնում են վերլուծել միկրոօրգանիզմների դինամիկան և մարդու օրգանիզմում դրանց ազդեցությունը:
Նման հետազոտությունները թույլ են տալիս ստեղծել նորարարական սարքավորումներ, որոնք կարող են օգտագործվել համաճարակաբանական տվյալների հավաքագրման և մոդելավորման համար ևս: