Երիկամների համաշխարհային օրը գլոբալ առողջապահական իրազեկման արշավ է, որն ուղղված է երիկամների առողջության կարևորության վերհանմանը և երիկամների հիվանդության և դրա հետ կապված առողջական խնդիրների հաճախականության ու հետևանքների նվազեցմանն ամբողջ աշխարհում:
Երիկամների համաշխարհային օրը նշվում է ամեն տարի՝ մարտի 2-րդ հինգշաբթի օրը: Այս տարի այն նշվում է մարտի 14-ին` «Երիկամների առողջություն բոլորի համար» խորագրի ներքո:
Երիկամների քրոնիկ հիվանդությունն ազդում է ավելի քան 850 միլիոն մարդու վրա ամբողջ աշխարհում, այն 2019 թվականին հանգեցրել է ավելի քան 1.3 միլիոն մահվան:
Ներկայումս երիկամների հիվանդությունները մահվան պատճառների շարքում զբաղեցնում են 8-րդ տեղը, իսկ 2000 թվականին այն եղել է 13-րդ տեղում, և եթե համապատասխան միջոցներ չձեռնարկվեն, կանխատեսվում է, որ մինչև 2040 թվականը երիկամային հիվանդությունները կդառնան կյանքի կորստի 5-րդ հիմնական պատճառը:
Վերջին երեք տասնամյակի ընթացքում երիկամների քրոնիկ հիվանդությունների բուժման ջանքերը կենտրոնացել են երիկամ-փոխարինող թերապիայի տարբերակների` հեմոդիալիզի, պերիտոնեալ դիալիզի և երիկամի փոխպատվաստման, նախապատրաստման և դրանց իրականացման վրա: Վերջին թերապևտիկ առաջընթացն աննախադեպ հնարավորություններ է ստեղծում հիվանդությունը կանխելու կամ հետաձգելու և այնպիսի բարդությունների հետևանքները մեղմելու համար, ինչպիսիք են սրտանոթային հիվանդությունները և երիկամային անբավարարությունը` ի վերջո երկարացնելով երիկամների քրոնիկ հիվանդությամբ ապրող մարդկանց կյանքի որակը և տևողությունը:
Չնայած բուժման նոր և ժամանակակից մեթոդները պետք է համընդհանուր հասանելի լինեն բոլոր պացիենտների համար՝ բազմաթիվ երկրներում առկա են այնպիսի խոչընդոտներ, ինչպիսիք են հիվանդացության մասին իրազեկվածության պակասը, նոր թերապևտիկ ռազմավարության վերաբերյալ գիտելիքի կամ վստահության պակասը, երիկամաբանների սակավությունը և բուժման ծախսերը։ Այս ամենը նպաստում է բուժման մատչելիության խորը անհավասարության, հատկապես՝ ցածր և միջին եկամուտ ունեցող երկրներում: Այս անհավասարությունն էլ հիմք է հանդիսանում՝ ամեն տարի հանրության և մասնագետների ուշադրությունը կենտրոնացնելու երիկամային հիվանդությունների վերաբերյալ իրազեկվածության բարձրացման և առողջապահության ոլորտի աշխատողների կատարելագործման համար:
Երիկամների հիմնական աշխատանքն արյան մեջ տոքսինների և ավելորդ ջրի հեռացումն է:
Երիկամները նաև օգնում են վերահսկել արյան ճնշումը, արտադրել արյան կարմիր բջիջներ և պահպանել ոսկորների առողջությունը:
Մոտավորապես բռունցքի չափի երիկամները տեղակայված են որովայնի խորքում ՝ կողոսկրի տակ։
Երիկամները վերահսկում են արյան մեջ շատ սննդարար նյութերի մակարդակը, ներառյալ նատրիումը և կալիումը, և օգնում են վերահսկել արյան թթվայնությունը: Ամեն օր երիկամները վերահսկում են մարմնի աղի և ջրի պարունակությունը, որպեսզի արյան ճնշումը մնա անփոփոխ:
7 կարևոր խորհուրդ երիկամների քրոնիկ հիվանդությունների կանխարգելման համար՝
«Հերացի» վերլուծականը հարցում է պատրաստել «Ի՞նչ գիտեք երիկամների մասին» թեմայով: