Կայքը դեռ գտնվում է փորձարկման փուլում։
The site is still under testing.

Առաջին օգնության կանոնների իմացությունը անհրաժեշտություն է յուրաքանչյուրի համար

Առաջին օգնության կանոնների իմացությունը անհրաժեշտություն է յուրաքանչյուրի համար

Տարիներ ի վեր, սկսած 2000 թվականից, սեպտեմբերի 9-ը շատ երկրներում նշվում է որպես Առաջին օգնության համաշխարհային օր։ Դրա անցկացման նախաձեռնողներն են եղել  Կարմիր Խաչի և Կարմիր Մահիկի միջազգային շարժման անդամները։ Նշված  ժամանակվանից առաջին օգնության դասընթացներ են անցել հազարավոր կամավորներ՝ օգնելով փրկել շատ ավելի մեծ թվով մարդկանց կյանքեր։ Սեպտեմբերի 9-ին տարբեր երկրներում Կարմիր Խաչի և Կարմիր Մահիկի միջազգային շարժման աշխատակիցների, ինչպես նաև տարբեր բժշկական և փրկարարական կազմակերպությունների ջանքերով անցկացվում են միջոցառումներ և խորհրդատվություններ՝ առաջին օգնության անհրաժեշտության, կարևորության և եղանակների վերաբերյալ։

Առաջին օգնության նպատակը՝ տուժածի կյանքի փրկման, տառապանքների նվազեցման և հնարավոր բարդությունների զարգացման կանխարգելման համար անհրաժեշտ ամենապարզ բժշկական միջոցառումների իրականացումն է։ Պրոֆեսիոնալ մակարդակով այս օգնությունը, իհարկե, մատուցում են բժիշկները։ Նրանցից բացի, առաջին օգնության հմտություններ պետք է ունենան նաև փրկարարները և ոստիկանության աշխատակիցները։

Սակայն, ինչպես կյանքն է ցույց է տալիս, արտակարգ օգնություն պահանջող իրավիճակները հիմնականում անսպասելիորեն են առաջանում, ժամանակի սահմանափակ պայմաններում և հաճախ առանց բժշկական կրթություն ունեցող մարդկանց ներկայության։ Միևնույն ժամանակ, կարևոր է հիշել, որ առաջին օգնություն ցուցաբերելը տուժածին առավել արդյունավետ է այսպես կոչված «ոսկե ժամի» ընթացքում։ Հենց այս ժամանակահատվածում հանկարծակի և ծանր վնասվածքներ ստացածը կարող է առավել արդյունավետ օգնություն ստանալ իր կայուն վիճակը պահպանելու համար՝ օրգանիզմի առավելագույն հարմարողական ֆունկցիաների շնորհիվ։  Համարվում է, որ վնասվածք ստացած անձի  հիվանդանոց տեղափոխումը առաջին ժամի ընթացքում բարձրացնում է նրա ապրելու հավանականությունը և զգալիորեն նվազեցում վնասվածքից հետո բարդությունների զարգացման ռիսկը։ Այդ պատճառով, ժամանակին շտապ բժշկական օգնության ցուցաբերումը շարունակում է մնալ որոշիչ գործոններից մեկը՝ մարդկանց կյանքը փրկելու գործում։

Շտապօգնությունը միշտ չէ, որ կարող է ժամանակին ժամանել վթարի վայր: Այսպես, օրինակ, ԱՄՆ-ում շտապօգնության մեքենայի սպասման միջին ժամանակը 30 րոպե է։ Հայաստանի համար ստույգ վիճակագրություն չկա, բայց կարելի է ենթադրել, որ դա միանշանակ առնվազն կես ժամ է։ Հետևաբար, մեզանից յուրաքանչյուրի` մինչև փրկարար ծառայության ժամանումը, տուժածին անհրաժեշտ առաջին օգնություն ցուցաբերելու ունակությունը կարող է որոշիչ դեր խաղալ մարդու կյանքը փրկելու գործում: Կարևոր է գիտակցել, որ ոչ ոք ապահովագրված չէ դժբախտ պատահարներից, և վաղը մեզանից յուրաքանչյուրը կարող է հայտնվել զոհի դերում։ Առաջին օգնության կանոնների իմացությունը և տուժածներին ժամանակին առաջին օգնություն ցուցաբերելու կարողությունը կենսական հմտություն է յուրաքանչյուր մեծահասակի համար, ով արտակարգ իրավիճակներում կարող է փրկել իրեն, իր հարազատների կամ շրջապատի կյանքը:

ԱՀԿ տվյալներով՝ աշխարհում ամեն տարի բնակչության մահվան մինչև 10%-ը և հաշմանդամության բոլոր դեպքերի մինչև 15%-ը տեղի են ունենում ճանապարհատրանսպորտային պատահարների, այրվածքների, ընկնելու կամ խեղդվելու հետևանքով առաջացած վնասվածքների պատճառով: Վնասվածքները 15-ից 45 տարեկան անձանց մահվան հիմնական պատճառն են և հանգեցնում են տասնյակ միլիոնավոր շտապ օգնության բաժանմունք այցելությունների: Հայաստանի համար այս թեման առավել քան արդիական է, քանի որ, ըստ պաշտոնական վիճակագրության տվյալների, մահացության և հաշմանդամության ցուցանիշների շարքում վնասվածքները զբաղեցնում են առաջատար տեղերից մեկը։

Մինչդեռ, ըստ բրիտանական Կարմիր խաչի և այլ բարեգործական ու բժշկական կազմակերպությունների վիճակագրության տվյալների վերլուծության արդյունքների, մարդկանց միայն 16%-ն ունի բավարար գիտելիքներ առաջին օգնության ցուցաբերման վերաբերյալ: Մեծահասակների 85%-ը վստահ չէ, որ կարող է առաջին օգնություն ցուցաբերել անգիտակից մարդուն, և առաջին օգնության հմտություններ ունեցող 20 անձանցից միայն մեկը իրականում կկարողանա արտակարգ իրավիճակներում ցուցաբերել օգնություն: ՌԴ-ում իրականացված հետազոտության արդյունքների համաձայն, հարցմանը մասնակցած անձանցից միայն 15,9%-ն է ասել, որ կկարողանա առաջին օգնություն ցուցաբերել ՃՏՊ հետևանքով տուժածին։ Հարցվածների 25,7%-ը հաստատել է, որ կփորձի ինչ-որ բան անել, սակայն կասկածել է սեփական կարողությունների վրա, իսկ 58,4%-ը խոստովանել է, որ չի կարող օգնել։

Ինչպես հայտնի է, առաջին բուժօգնության տեսական հիմունքները դասավանդվում են ՀՀ բոլոր բարձրագույն ուսումնական հաստատությունների ուսանողներին։ ԵՊԲՀ-ում ​​ համալսարանի և բժշկական քոլեջի ուսանողները, բացի տեսական գիտելիքներից, ձեռք են բերում նաև գործնական հմտություններ։ Ամենամյա ամառային դպրոցի շրջանակներում «Հերացու» անվան ավագ դպրոցի աշակերտների համար կազմակերպվում են առաջին բուժօգնության դասընթացներ։