Բժշկական մայր բուհում շարունակվեց ԵՊԲՀ ֆիզիոլոգիայի և ախտաֆիզիոլոգիայի ամբիոնների կազմակերպած «Առողջ ծերացում» խորագրով ուսանողադասախոսական երկօրյա գիտաժողովը: Դասախոսական զեկույցներով հագեցած էր գիտաժողովի երկրորդ օրը, որի ընթացքում հնչեցին ծերացման խնդիրներին ուղղված կարևոր փաստարկներ:
Գերիատրիայի և գերոնտոլոգիայի հայկական ասոցիացիայի նախագահ Արթուր Թորոսյանը ներկայացրեց «Գերիատրիա. ծերացումը՝ 21-րդ դարի հիմնախնդիր» թեմայով զեկույցը:«Ինձ համար մեծ պատիվ է այստեղ գտնվելը, որովհետև ոչ վաղ անցյալում ես էլ էի ուսանող: Կխոսենք, թե ինչ է գերիատրիան, ինչ խնդիրների է այսօր հանգեցնելու ծերությունը: Այս խնդիրը մեզ համար մարտահրավեր է, մեր մոլորակն ինտենսիվորեն ծերանումն է, դրա պատճառներից է ծնելիության նվազումը: Իրականում շատ լավ է, որ կյանքի միջին տևողությունը երկարում է, բայց մնացած հետևանքները խնդիր են առաջացնելու մեր մոլորակի տնտեսության համար, ի վերջո տարիքային տարբեր փուլերում և շրջաններում ունենում ենք որոշակի խնդիրներ»,-նշեց նա:Արթուր Թորոսյանն ընդգծեց, որ առողջ ծերացումն այսօր ԱՀԿ-ի ծերացման կոնցեպտներից է. «Առողջ ծերացման բանալի, կարևոր բառը ֆունկցիոնալ կարողությունն է, բարեկեցիկ կյանք վարել տարեց հասակում, ունենալ կյանքի բարձր որակ»:Ֆիզիոլոգիայի ամբիոնի ավագ դասախոս Կարինե Մելքումյանը և Ախտաֆիզիոլոգիայի ամբիոնի վարիչ Արտեմ Գրիգորյանը շարունակեցին ավելի հանգամանալից քննարկել՝ արդյոք ծերացումը ֆիզիոլոգիակա՞ն, թե՞ ախտաբանական գործընթաց է՝ բերելով մի շարք հակափաստարկներ:«Իմ ելույթի հիմնական իմաստն այն է ՝ եթե մենք հասկանանք, որ ծերությունը հիվադություն է ճիշտ այնպես, ինչպես քաղցկեղը, մենք կկարողանանք այն ավելի լավ կանխարգելել, վերահսկել, բուժել»,-ասաց Արտեմ Գրիգորյանը:
Ամբիոնի վարիչը պնդեց, որ ծերությունը պաթոլոգիա է, որը մեծացնում է մահվան ռիսկը. «Ես չեմ ասում, որ բնական չէ ծերանալը, իհարկե, բնական է, որ մարդիկ ծերանում են, բայց դա հիվանդություն է: Եկեք այս մեկնակետից նայենք այս հարցին: Մեր սովորածը, ուսումնասիրածը, մեր գիտությունը, պրակտիկան, փայլուն գերիատրները պետք է այս պրոցեսի արգելակները սեղմեն: Մեքենայի, որն արագությամբ գնում է, կարողանանք արգելակները սեղմել, որ հասցնենք նայել շուրջը, հիանալ շրջապատով: Ես ուզում եմ պնդել, որ ծերությունը պաթոլոգիա է: Սրանից հետո դուք կարող եք ասել, որ դա ֆիզիոլոգիա՞ է»: Ֆիզիոլոգիայի ամբիոնի ավագ դասախոս Կարինե Մելքումյանը այլ փաստեր նշեց՝ ընդգծելով, որ ծերացումը ֆիզիոլոգիական բնական գործընթաց է. «Դա ապացուցվում է մի քանի գործոններով, օրինակ բոլոր կենդանիներինն է բնորոշ: Ամրագրված է այն գենետիկորեն: Ինչ է ասել գենետիկորեն ամրագրված լինել, ծերացման գործընթացը ոչ կապ ունի չափի, ոչ գույնի հետ, կաթնասուն կլինի, թռչուն, սողուն, կապ չունի: Բոլոր մարդկանց մոտ ընդանում է նույն օրինաչափությունը»:
Ֆիզիոլոգիայի ամբիոնի ավագ դասախոս Կարինե Մելքումյանը հակառակվեց՝ նշելով. «Կան բազմաթիվ առողջ ծերեր, ովքեր մինչև կյանքի վերջին օրերը ակտիվորեն զբաղվել են իրենց գործով՝ Ազնավուրը, Եղիսաբեթ Երկրորդը, Կուստոն հիվանդ չէին: Նրանք ծերացան ոչ թե, որովհետև ախտահարվեցին, այլ որովհետև ծերությունը ամրագրված է գենոտիպորեն: Դա աօացուցվում է փաստով, որ բոլոր կենդանիներն են ծերանում և ունեն կյանքի տևողության միջին սահման: Օրինակ՝ գայլն ապրում է 15 տարի, նման թվացող աղվեսը՝ կիսով չափ պակաս, սկյուռը 10 տարուց ավել է ապրում, երբ նրան նման առնետը՝ եռակի պակաս: Ու կապ չունեն ախտահարումները, դրանց կուտակումները, միևնույնն է՝ կյանքի տևողությունը սահմանափակ է, և ծերացումն ու մահն անհրաժեշտ են սերնդափոխության համար, քանի որ նոր սերունդն առավել լավ կհարմարվի փոփոխված՝ նոր միջավայրին»:
ՀՀ ԱՆ Մաշկաբանության ազգային կենտրոնի տնօրեն, բժիշկ Հովհաննես Հովհաննիսյանն իր զեկույցում ապացուցեց, որ մաշկի «երիտասարդացման» բոլոր գործընթացները միմիայն փոխում են մաշկի արտաքին տեսքը և կապ չունեն մաշկի երիտասարդացման հետ:
Գիտաժողովն ամփոփեց Ֆիզիոլոգիայի ամբիոնի վարիչ, պրոֆեսոր Դրաստամատ Խուդավերդյանը, ով նշեց, որ գիտաժողովը 2 կարևոր նորարամուծություն ուներ.
1. Կառուցված էր այնպես, որ երկրորդ օրվա զեկուցող դասախոսնե՛րն էին հենվում նախորդ օրը զեկուցած ուսանողների ներկայացրած փաստերի վրա, ինչը խիստ ոգևորիչ կարող է լինեն ուսանողների հետագա գիտական գործունեության համար:
2. Ֆիզիոլոգիա, թե՞ ախտաֆիզիոլոգիա հատուկ ծայրահեղացված բանավեճ կիրառվեց՝ մեզ՝ դահլիճում ներկաներիս հնարավորություն տալով, որ ինքնուրույն վերլուծենք և մե՛ր կարծիքը գտնենք այդ արհեստականորեն ծայրահեղացված 2 կարծիքների արանքում: Ուրախ եմ, որ վերջում Արտեմն ու Կարինեն հաշտության եզրեր գտան:
Ուսանողների զեկույցները ղեկավարելու հարցում մեր 2 ամբիոնների հետ ակտիվ համագործակցելու համար շնորհակալությունս եմ հայտնում Հյուսվածքաբանության, Կենսաքիմիայի և Հիգիենայի ամբիոններին, Գենետիկայի կենտրոնին, ինչպես նաև բոլոր զեկուցած դասախոսներին:
Հետաքրքիր բանավեճից հետո զեկույցով հանդես եկավ Ֆարմակոլոգիայի ամբիոնի ավագ դասախոս Կարեն Դիլբարյանը` խոսելով ծերացումը դանդաղեցնող նյութերի մասին: Մասնագիտական շեշտադրումներ առաջ քաշեց «Հերացի» թիվ 1 հիվանդանոցային համալիրի նյարդաբանության ծառայության ղեկավար Եկատերինա Հովհաննիսյանը ներկայացնելով մանրամասներ, թե ինչպե՞ս ճանաչել դեմենցիան:
Գիտաժողովի ամփոփիչ մասը ևս հետաքրքրական էր և արդյունավետ: Պրոֆ. Յոլյանի անվան արյունաբանական կենտրոնի բժիշկ, արյունաբան Լուսինե Հարությունյանը «Ցողունային բջիջները՝ երիտասարդացման աղբյուր» թեմայով զեկույց ներկայացրեց:
Ծերության սոցիալ-հոգեբանական առանձնահատկություններին անդրադարձավ Բժշկական հոգեբանության ամբիոնիավագ դասախոս, դոցենտ Քրիստինե Ավետիսյանը:
