Արցախի դեմ սանձազերծված վերջին պատերազմում հարյուրավոր կյանքեր փրկած Վազգեն Մկրտչյանը նախընտրում է ընկերների հետ չխոսել այդ դաժան օրերի մասին:
26-ամյա Վազգենն արմատներով Արագածոտնի մարզի Աշտարակ քաղաքից է: Նա Երևանի Մխիթար Հերացու անվան պետական բժշկական համալսարանի Ընդհանուր բժշկության ֆակուլտետի 6-րդ կուրսի ուսանող է: Աշխատում է Վնասվածքաբանության և օրթոպեդիայի գիտական կենտրոնում՝ որպես Վերակենդանացման բաժանմունքի բուժակ:
Բժշկի մասնագիտությունն ընտրել է այն փաստի հիման վրա, որ փոքր տարիքում միշտ շատ լավ է զգացել իրեն հիվանդանոցում: «Նույնիսկ ուրախանում էի, երբ ինձ բժշկի մոտ էին տանում», – հիշում է Վազգենը:
Նա ընտրեց բժշկությունը, որպեսզի կարողանա օգնել, իր գործը ծառայեցնել բացառապես լավ նպատակի: «Ժամանակի ընթացքում արդեն համոզվեցի, որ այլ ոլորտում չեմ կարող աշխատել», – պատմում է Վազգենը: Բժշկությունը, ընդգծում է նա, զուտ մասնագիտություն չէ:
Չնայած այն հանգամանքին, որ հայրն առողջական խնդիրներ ունի, ինքն էլ բանակից ազատված է առողջական խնդիրների պատճառով, Վազգենը րոպե անգամ չվարանեց կամավոր առաջնագիծ ուղևորվելիս: «Սա ազգային հարց էր, և ես պետք է գնայի՝ ոչ մի բան հաշվի չառնելով: Սեպտեմբերի 27-ից Ստեփանակերտի հանրապետական հիվանդանոցում էինք: Իրավիճակն այնքան անկանխատեսելի էր, որ մենք հույս չունեինք անգամ, որ տեղ կհասնեինք», – հիշում է ապագա մասնագետը:
Պատերազմի ամենածանր օրը, ապագա բժշկի խոսքով, հոկտեմբերի 4-ն էր, երբ Շուշիի մշակույթի տունը ռմբակոծվեց թշնամու կողմից, և րոպեների ընթացքում հարյուրից ավելի վիրավոր բերեցին Ստեփանակերտի հոսպիտալ:
«Շատ վիրավորների առաջին վիրաբուժական մշակում էի անում հենց միջանցքում, հետո վերադառնում էի վիրահատարան: Այդ ընթացքում մեզ համար քնել չկար, սնվել չկար. ավելի կարևոր գործ ունեինք՝ պիտի կյանքեր փրկեինք», – շեշտում է Վազգենը:
10 օրվա ընթացքում Արցախի մայրաքաղաքում աշխատող բժիշկները քնել են ընդամենը 30 ժամ, այն էլ՝ միջանցքում՝ պատին հենված: «Մենք ընկերներով երբեք չենք խոսում այդ օրերի մասին: Նույնիսկ, երբ հիշում եմ, մարմինս փշաքաղվում է: Այդ օրերին մենք սկսեցինք գնահատել կյանքի յուրաքանչյուր վայրկյանը, վերարժևորեցինք ամեն օրը, թե՛ մասնագիտական, թե՛ անձնական առումներով», – ընդգծում է ապագա բժիշկը:
Մի անգամ, հիշում է Վազգենը, երբ հերթական ամպուտացիայից հետո ինքը ծանր ապրումներով դուրս էր եկել վիրահատարանից, վիրաբույժը նրան կանչում է և խնդրում վիրավոր զինվորի ձեռքը վերականգնել: «Այս ձեռքը վերականգնի՛ր, որ սիրտդ հանգստանա», – ասաց ինձ բժիշկը: Ես շատ երջանիկ էի: Վիրահատությունը, որն ամբողջությամբ ես կատարեցի, հաջող անցավ, իսկ վերջում վիրավորը ցանկություն հայտնեց ինձ հետ նկարվելու. սա այն եզակի նկարներից էր, որ ունեցանք պատերազմի օրերին», – հիշում է ապագա էնդովասկուլյար վիրաբույժը:
15 օր շարունակ Արցախում կյանքեր փրկելուց հետո բժիշկների անձնակազմին, որոնց շարքում էր նաև Վազգենը, հետ կանչեցին Երևան. վերջիններս համաձայնվեցին վերադառնալ միայն նոր անձնակազմով համալրումից հետո: «Հոկտեմբերի 11-ին վերադարձանք Երևան COVID-19-ի դեպքերի շատանալու պատճառով: Ու անմիջապես լծվեցինք մեր երկրորդ պատերազմում պայքարելուն՝ արդեն՝ անտեսանելի թշնամու դեմ: Նույնիսկ չենք էլ մտածել հանգստանալու մասին», – հպարտորեն ավելացնում է ԵՊԲՀ սովորողը:
Ավելի կրտսեր սերնդի ապագա բժիշկներին նա խորհուրդ է տալիս երբե՛ք չվախենալ իրենց մասնագիտական պարտքը կատարելուց: «Եթե նույնիսկ հարցը դրված կլինի այնպես, որ ստիպված լինեք ընտրել՝ սեփական կյանքը, թե պացիենտի, ապա ընտրե՛ք պացիենտի կյանքը», – կոչ է անում նա:
ԵՊԲՀ ուսանողները, նրա համոզմամբ, միշտ բազմակողմանի զարգացած են մասնագիտական առումով, գործին մոտենում են ամենայն պատասխանատվությամբ, ինչպես կմոտենա արդեն աշխատող բժիշկը:
«Իսկ ամենաթանկ արժեքը, որը բժիշկը ստանում է պացիենտից, հույսով լի ժպտացող աչքերն են», – եզրափակում է պատերազմում հարյուրավոր կյանքերի համար հերոսաբար մարտնչած ապագա բժիշկը:
