Սիրելի ուսանողներ և դասախոսներ, սկսում ենք հարցազրույցների նոր շարք, որի նպատակն է բժշկական կրթության պատասխանատուներին ներկայացնել փոքր-ինչ այլ ձևաչափում՝ անդրադառնալով նրանց անցած ճանապարհին, արդիական հարցերին ու անելիքներին։
Դեղագետի մասնագիտությունը շատ հնարավորություններ է տալիս, սակայն որոշ դեպքերում Դեղագիտական ֆակուլտետ ընդունվողները լավ չեն պատկերացնում իրենց ապագա մասնագիտության հնարավորությունները, ունեն մասնագիտական կողմնորոշման խնդիր, որոշ դեպքերում էլ, ինչպես հավաստում են ոլորտի պատասխանատուները, ֆակուլտետ են ընդունվում ակամա, Ընդհանուր բժշկության կամ Ստոմատոլոգիական ֆակուլտետներ չընդունվելու դեպքում:
ԵՊԲՀ դեղագիտական ֆակուլտետի դեկան Բագրատ Ենոքյանը, մեզ հետ զրույցում մատնանշեց դեղագետի այն առավելությունները, որոնք կարևոր են այս մասնագիտությունն ընտրելու համար: Ֆակուլտետի դեկանը չխուսափեց խոսել նաև այն խնդիրների մասին, որոնց լուծման համար տարվող աշխատանքներն ամենօրյա են ու շարունակական:
– Պարոն Ենոքյան, ինչո՞վ է տարբերվում Դեղագիտական ֆակուլտետը ԵՊԲՀ–ի մյուս ֆակուլտետներից:
– Երևանի պետական բժշկական համալսարանի դեղագիտական ֆակուլտետը մեր համալսարանի երիտասարդ ֆակուլտետներից է, այն հիմնադրվել է 1972 թվականին: Ֆակուլտետի հիմնադրման նպատակը հանրապետությունը դեղագործության բնագավառի բարձորակ, բարձրագույն կրթություն ունեցող մասնագետներով ապահովելն էր: Մինչ ֆակուլտետի հիմնադրումը մեր երիտասարդները բարձրագույն դեղագործական կրթություն ստանում էին հանրապետությունից դուրս՝ Մոսկվայում Լենինգրադում, Պյատիգորսկում: Ֆակուլտետնիր ստեղծման օրվանից հաջողությամբ կատարել և կատարում է իր առաքելությունը: Մեր ֆակուլտետը համալսարանի համեմատաբար, փոքրաթիվ ուսանողներ ունեցող ֆակուլտետներից է, որտեղ խնդիրները տարբեր են: Ի տարբերություն 70-ականների՝ այժմ աշխատաշուկան գրեթե հագեցած է դեղագործներով և դեղագետներով: Սակայն որակյալ մասնագետների կարիք միշտ կա և կլինի: Այժմ Հանրապետության մի շարք բուհեր ունեն դեղագիտական ֆակուլտետներ և առաջացել է լուրջ մրցակցություն: Առողջ մրցակցությունը կարող է խթանել կրթության որակի բարձրացումը: Մեր միակ հաղթաթուղթը կարող է լինել որակյալ մասնագետների պատրաստումը: Կրթության որակի բարձրացման հիմնական նախապայմաններից են որակյալ դասախոսական կադրերը, բարելավված, արդիական կրթական, առարկայական ծրագրերը և իհարկե ֆակուլտետի ամբիոնների նյութատեխնիկական բազայի բարելավումը:
ԵՊԲՀ-ն ունի լուրջ կլինիկական բազաներ, ժամանակակից հագեցվածության սիմուլացիոն կենտրոններ, որոնք Ստոմատոլոգիական ու Ընդհանուր բժշկության ֆակուլտետների ուսանողներին հնարավորություն են տալիս որոշակի արդյունավետությամբ լուծել իրենց գործնական հմտությունների հետ կապված խնդիրները: Դեղագիտական ֆակուլտետի ամբիոնների և լաբորատորիաների հագեցվածությունը, տեխնիկական ու նյութական հնարավորությունները առայժմ ավելի համեստ են: Համալսարանի հնարավորությունների սահմաններում, երբեմն նաև բարերարների օժանդակությամբ աշխատում ենք լուծել առաջացած խնդիրները:
– Ովքե՞ր են ընտրում դեղագետի մասնագիտությունը:
– Ցավոք, ի տարբերություն ԵՊԲՀ մյուս մասնագիտությունների, այս մասնագիտությունն ընտրողներն այդքան շատ չեն: Այդ տեսանկյունից կարևորվում են այն աշխատանքները, որոնք պետք է կատարել դիմորդների մասնագիտական կողմնորոշման հարցերում: Այս առումով մենք աշխատանքներ ունենք կատարելու ոչ միայն դպրոցներում, այլև մեր համալսարանում, 1-ին կուրս ընդունված ուսանողների հետ: Նրանց անհրաժեշտ է բացատրել մեր մասնագիտության առանձնահատկությունները, հնարավորությունները: Դեղագետի աշխատանքային հնարավորությունները բավականին ընդգրկուն են: Նրանք կարող են աշխատել հիվանդանոցային, հանրային դեղատներում, դեղերի մեծածախ կազմակերպություններում, դեղագործական գործարաններում, դեղերի փորձաքննության և անալիզի, քիմիական սինթեզի լաբորատորիաներում, դեղագործական ֆիրմաների ներկայացուցչություններում: Դեղի գրանցման, պահպանման, բաց թողման հետ առընչվող գրեթե բոլոր հարցերը դեղագետների ուսումնասիրության տիրույթում են: Հենց այս լայնությունն է, որ երբեմն ոչ դեղագետներին՝ բժիշներին, քիմիկոսներին, կենսաբաններին որոշ դեպքերում հնարավորություն է տալիս մրցելու դեղագետների հետ: Այնտեղ, որտեղ հնարավորությունները մեծ են, շատ են նաև մրցակիցները՝ հնարավորությունների հետ միասին մրցակցությունն ավելանում է:
– ԵՊԲՀ–ն առանձնանում է արտասահմանցի ուսանողների մեծ թվով: Դեղագիտական ֆակուլտետում օտարերկրյա ուսանողներ կա՞ն:
– Դեղագիտական ֆակուլտետում ունենք շուրջ 35 արտասահմանցի ուսանող: Հաշվի առնելով մեր հնարավորությունները՝ պետք է նկատեմ, որ նրանց թիվը կարող էր ավելի մեծ լինել: Մեր դասախոսներից շատերը տիրապետում են օտար լեզուների, և մենք կարող ենք դասավանդել առնվազն կրկնակի մեծ թվով օտարալեզու ուսանողների: Սակայն այս դեպքում միայն լեզվի իմացությունը բավարար չէ, պետք է ունենանք իրոք ներկայանալի ֆակուլտետ, ինչին որ ուղղված է մեր ամենօրյա աշխատանքը:
– Ուսանողների հետ հանդիպումներ հաճա՞խ եք ունենում: Որո՞նք են նրանց հուզող հարցերը:
– Քանի որ ես դասավանդում եմ չորրորդ և հինգերորդ կուրսերի բոլոր ուսանողներին, նրանց հանդիպում եմ ամեն օր: Բարձր կուրսերի ուսանողների բարձրացրած խնդիրները շատ արդիական են են: Դրանք հիմնականում վերաբերում են նրանց աշխատանքային հնարավորությունների, մասնագիտացման հարցերի հետ: Մեզ համար շատ կարևոր հարցեր, որոնք վերաբերում են կրթական և ուսումնական ծրագրերի բարեփոխումներին հաճախ ճշտվում են հենց նրանց հետ աշխատանքի արդյունքում: Ինչ վերաբերում է ցածր կուրսի ուսանողներին՝ նրանք նույնպես մեզ դիմում են տարբեր հարցերով, ինչպես նաև նրաց հուզող խնդիրներին ծանոթանում եմ դասալսումների, խորհրդակցությունների ժամանակ: Նրանց հուզող հիմնական հարցերը վերաբերում են քննությունների և ստուգարքների կարգերին, ուսման վարձի զեղչման հարցերին: Երբեմն նաև բողոքում են որոշ դասախոսների «խստությունից»:
– Ինչպե՞ս եք ընտրել մասնագիտությունը: Ձեր ընտանիքում դեղագետներ կա՞ն:
– Այսօրվա իմ ուսանողներից ոմանց նման, ես նույնպես դիմել էի Բուժական ֆակուլտետ, սակայն մրցութային շեմը չհաղթահարելու պատճառով ընդունվեցի Դեղագործական: Սովորելու տարիներին մասնագիտությունը դարձավ հոգեհարազատ: 1985-1988թթ. Նուրբ օրգանական քիմիայի ինստիտուտի ասպիրանտուրան ավարտելուց, թեկնածուական ատենախոսությունը պաշտպանելուց հետո՝ 1990 թվականին, վերադարձա մեր համալսարան և Դեղերի տեխնոլոգիայի ամբիոնում սկզբում ասիստենտ էի, հետո դոցենտ, ապա՝ դեկանի տեղակալ: 11 տարի եղել եմ Օտարերկրացի ուսանողների նախապատրաստական ուսուցման բաժնի պետ: Դեղագիտական ֆակուլտետի աշխատանքները ստեղծման օրվանից մինչև 1999 թվականն անմիջականորեն ղեկավարվում էր միացյալ՝ մանկաբուժական-դեղագործական, սանիտարահիգիենիկ-դեղագործական, ստոմատոլոգիական-դեղագիտական դեկանատների կողմից: 1999 թվականից ֆակուլտետի դեկանատն առանձնացավ, որի առաջին դեկանը ես էի՝ պաշտոնավարեցի երկու տարի: 2011 թվականից նորից ստանձնեցի այդ պաշտոնը:
Ընտանիքում դեղագետի մասնագիտությունն ընտրել են մեծ աղջիկս ու տղաս՝ ավարտելով ԵՊԲՀ-ի դեղագիտական ֆակուլտետը: Մասնագիտության ընտրության հարցում ծնողի գործոնն իր դերը կատարել է, սակայն կյանքը ցույց կտա՝ նրանց ընտրությունը ճիշտ էր, թե՝ ոչ: Մեծ աղջիկս այժմ մասնագիտությամբ է աշխատում, տղաս ուսումը նոր է ավարտել, և կարծում եմ նույնպես կշարունակի բռնած ուղին: Ինչ վերաբերում է փոքր դստերս՝ նա չընտրեց մեր բուհը, փոխարենն իր ցանկությամբ՝ ԵՊՀ ժուռնալիստիկայի ֆակուլտետի ուսանողուհի է: Կարծում եմ, որ նա ևս ճիշտ ընտրություն է կատարել:
Հարցազրույցը՝ Մարգարիտա Մխիթարյանի
Լուսանկարները՝ Բագրատ Ենոքյանի անձնական արխիվից և Կարեն Սերոբյանի