Կայքը դեռ գտնվում է փորձարկման փուլում։
The site is still under testing.

«Գիտությամբ զբաղվող մարդու մտահորիզոնը մի քիչ յուրահատուկ է». վստահեցնում են ԵՊԲՀ այս ուսումնական տարվա լավագույն ուսանողները

«Գիտությամբ զբաղվող մարդու մտահորիզոնը մի քիչ յուրահատուկ է». վստահեցնում են ԵՊԲՀ այս ուսումնական տարվա լավագույն ուսանողները

Յուրաքանչյուր բարձրագույն ուսումնական հաստատություն աչքի է ընկնում ոչ միայն իր կրթության որակով, գիտելիքներ փոխանցելու անխախտ օրենքներով, այլև այնպիսի ուսանողներով, ովքեր տրված գիտելիքներն ամբողջությամբ ամբարում են` գիտակցելով, որ դա է լավ մասնագետ դառնալու ամենակարևոր պայմանը: ԵՊԲՀ-ն հպարտությամբ կարող է նշել, որ գիտելիքներն արժևորող և լավ մասնագետ դառնալու ձգտմամբ ուսանողները բազմաթիվ են: Ահա այդպիսիք են ՀՀ կրթության և գիտության նախարարության հանրապետական նշանակության «Լավագույն ուսանող» մրցույթում բժշկագիտության բնագավառում մագիստրոսի կրթական ծրագրով երկրորդ տեղը գրաված ԵՊԲՀ մագիստրատուրայի 2-րդ կուրսի ուսանող, Ուսանողական գիտական ընկերության նախագահ Սենիկ Մատինյանը  և բակալավրի կրթական ծրագրով առաջին տեղը գրաված ԵՊԲՀ ընդհանուր բժշկության ֆակուլտետի 6-րդ կուրսի ուսանողուհի, ԵՊԲՀ ուսանողական գիտական ընկերության գիտական նախագծերի պատասխանատու Լուսինե Հովհաննիսյանը:

ԵՊԲՀ լավագույն ուսանողների հետ զրուցել ենք ոչ միայն իրենց բարձր առաջադիմության, այլև իրենց կողմից ծավալվող գիտական գործունեության և այլ թեմաների մասին:

Հպարտությամբ կարող ենք ասել, որ Դուք այս տարի ճանաչվել եք ԵՊԲՀ լավագույն ուսանողը: Լավագույն ուսանող ասելիս հասկանում ենք մեծ ջանքեր, նպատակասլացություն ու պայքար: Կմանրամասնեք՝ ինչպե՞ս որոշեցիք մասնակցել մրցույթին և ինչպե՞ս եք կարողանում լավագույն ուսանողի Ձեր կոչումը պահպանել:

Սենիկ Մատինյան – Մրցույթին մասնակցելու իմ պատմությունը երկար է: Առաջին անգամ մասնակցել եմ երկրորդ կուրսում, այդ ժամանակ անվանակարգերը մի քիչ տարբեր էին, հիմա կա բժշկագիտություն, իսկ այն ժամանակ ընդհանուր բնագիտական էր, ինչն ավելի դժվար էր: Այն ժամանակ գրավեցի երրորդ տեղը, նպատակ եղավ գրավել երկրորդ կամ առաջին տեղը: Երկրորդ անգամ մրցույթին մասնակցելու փորձը եղավ չորրորդ կուրսում, որտեղ ես բակալավրի կրթական ծրագրով հաղթեցի: Իսկ այս անգամ մասնակցել եմ մագիստրոսի կրթական ծրագրով: Մրցույթը կարևոր է այն առումով, որ այն եզակի մրցույթներից է, որտեղ կարևորվում է նաև գիտական ակտիվությունը: Տարբեր մրցույթներ կան, որի ժամանակ գնահատվում է ՄՈԳ-ը, հասարակական ակտիվությունը, այս մրցույթը հնարավորություն է տալիս ուսանողներին, ովքեր նաև գիտական ակտիվություն ունեն, մասնակցեն և գնահատված զգան իրենց, որ զբաղվում են գիտական գործունեությամբ և, որ այդ հանգամանքն ինչ-որ տեղ արձանագրվում է: Այս պատճառով է մրցույթն ինձ համար յուրահատուկ, որ այս կամ այն չափով հաղթում են մարդիկ, ովքեր բացի ՄՈԳ-ից և հասարակական ակտիվությունից նաև գիտական ակտիվություն ունեն:

Լուսինե Հովհաննիսյան  Մրցույթը եղել է երկու փուլով՝  ներբուհական և միջբուհական: Առաջին անգամ այս մրցույթի մասին լսել եմ երկրորդ կուրսում ու միշտ ցանկացել եմ մասնակցել, սակայն որոշակի պահանջներ կային, որոնք պետք էր բավարարել: Առաջին պահանջն առաջադիմությունն էր, երկրորդը՝  գիտական, իսկ երրորդը՝  հասարակական ակտիվությունը: Այս երեք բաղադրիչներն էլ շատ ժամանակատար են և ջանքեր են պահանջում, որպեսզի կարողանաս իրագործել, քանի որ երբ մի կողմի վրա ես շեշտը դնում, ապա մյուս կողմը կարող է տուժել, պայքարը այդտեղ էր թեժանում: Միշտ հետաքրքրվել եմ գիտությամբ և համալսարանում փնտրել եմ այն միջավայրը, որտեղ հնարավորություն կունենամ այդ ասպարեզում կայանալ, այդպես եկել եմ Ուսանողական գիտական ընկերություն, որտեղ կարողացել եմ իրագործել և լրացնել  այդ մրցույթում եղած գիտական և հասարակական բաղադրիչները:

Բժշկագիտության ո՞ր ճյուղն եք ուսումնասիրում և որպես երիտասարդ գիտնական ի՞նչ արդյունքների եք հասել գիտական գործունեությամբ զբաղվելու ընթացքում:

Սենիկ Մատինյան Տարբեր զրույցների ժամանակ մեր ուսանողներին միշտ նույն բանն եմ ասում՝ եղեք ոչ թե բժիշկ, այլ բժիշկ-գիտնական, որովհետև գիտությամբ զբաղվող մարդու մտահորիզոնը, չեմ ասի ավելի լայն է, բայց մի քիչ յուրահատուկ է, որը ցանկացած մարդու կօգնի պրակտիկայում և գործունեության ընթացքում:
Ես ինձ չեմ պատկերացնում առանց գիտության և ցանկացած փուլում զբաղվելու եմ: Ուսանողական ամբողջ կյանքի ընթացքում ներգրավված եմ եղել գիտական աշխատանքներում, իհարկե, ուսանողական մակարդակով: Ուզում եմ նաև նշել, որ գիտական այն աջակցությունը, որ ստացել եմ համալսարանի կողմից միշտ եղել է, ինչն ինձ ավելի է ոգևորել:

Ես զբաղվում եմ մի շատ հետաքրքիր և կարևոր խնդրով ՝ ուղեղային արյան շրջանառության խանգարումներով: Ինչու է սա կարևոր: Ամբողջ աշխարհում այս խանգարումները մահացության բավական բարձր ցուցանիշ են ապահովում, թե ինչքանով կկարողանամ ես գիտահետազոտական աշխատանքները շարունակել և ստանալ արդյունք, կախված է շատ հանգամանքներից, իհարկե, առաջինն ինձնից: Երբ զբաղվում ես գիտությամբ և անում ես որևէ հայտնագործություն, ապա կարող ես օգնել բոլորին, իսկ երբ բուժում ես մի մարդու, դա մի հոգի էր: Հենց այստեղ է գիտություն ասվածի հետաքրքրությունը, որ քո հայտնագործածը տարածվում է բոլորի վրա:

Լուսինե Հովհաննիսյան – Իմ կարծիքով գիտական մտածելակերպը բժշկի համար շատ կարևոր է: Ոչ միայն կլինիկական, այլև տեսական բժշկությունը շատ առավելություններ կունենա և առաջընթաց կապրի, եթե բժիշկները մտքի մի ծայրով լինեն գիտնական: Երբ բժիշկն անընդհատ շփվում է պացիենտների հետ, բուժումներ է նշանակում, հետևում է այդ ընթացքին, նկատում է, որ որոշ դեպքերում ինքը չի կարողանում ստանալ իր ուզած արդյունքը. 99 մարդու դեպքում աշխատեց, մյուսի դեպքում չաշխատեց, եւ հենց այստեղ առաջնում է հարցը՝ ինչո՞ւ: Եթե բժշկի մեջ լինի գիտական ջիղը, ապա հնարավոր է, որ տա ճիշտ հարց, ինչն էլ իր կամ այլ գիտնականների միջոցով կբարձրացվի և լուծում կստանա: Ստացվում է, որ բժիշկն անում է այն, ինչ ցուցումներով կա:

Գիտությունից դեպի բուն հոսպիտալային պրակտիկա անցումը լինում է շատ ավելի արագ, երբ բժիշկներն են հասկանում գիտնականներին և գիտնականները ստանում են հետադարձ կապը: Մյուս կողմից էլ կա անցումային բժշկագիտությունը, որը տեսական և կլինիկական բժշկագիտության կապող օղակն է: Դա այն փուլն է, երբ կենդանիների վրա հետազոտություններն անցնում են մարդու վրա և շատ կարևոր է, որպեսզի տվյալ գիտնականը լինի ինչպես տեսական գիտնական, այլև պրակտիկ բժիշկ և աշխատի պացիենտների հետ: Այդպիսի մարդիկ իրականում շատ քիչ են ու հիմա մեծ պահանջարկ կա այդպիսի մասնագետների, իհարկե, նրանց աշխատանքը շատ բարդ և դժվար է՝  միաժամանակ լինել երկու կողմում էլ, բայց նրանք են ապահովում այն  անհրաժեշտ կապող օղակը, ինչի շնորհիվ պրոգրեսը ավելի արագ է տեղի ունենում:

Ես միշտ հետաքրքրվել եմ երկու շատ լայն և բարդ արդիական ուղղություններով՝ նեյրոգիտություն և օնկոլոգիա: Ես պլանավորում եմ դառնալ ուռուցքաբան, բայց ինձ ավելի շատ հետաքրքրում են նյարդաբանական ուղեղի ուռուցքները ու ցանկանում եմ ապագայում կատարել տեսություններ հենց այդ բնագավառում, ինչպես տեսական ,այնպես էլ կլինիկական:

Անդրադառնանք ամենասկզբին: Ինչու՞ ընտրեցիք ԵՊԲՀն, Ձեր նպատակն էր բժիշկ դառնալ, թե՞ հանգամանքները օգնեցին կողմնորոշվել:

Սենիկ Մատինյան – Ես, ինչպես ցանկացած մարդ, սկզբում փնտրտուքների մեջ էի, սկզբից տիեզերագնաց, հետո գիտնական… Ծնողներս ուսուցիչ են, իմ տարիքում, երբ պետք է որոշում կայացնեի իմ մեծ եղբայրը բժշկական համալսարանի ուսանող էր ու այդ մի քանի տարիներն անցել են, այսպես ասած, բժշկական մթնոլորտում: Ինձ մոտ այդտեղից ձևավորվեց սերը դեպի բժշկագիտությունը, որը շատ հստակորեն ամրապնդվեց արդեն ուսումնառության տարիներին: Բայց որոշման պատճառը միայն այդ չէր: Այն գիտակցումը, որ ի վերջո գործ ունես մարդկային կյանքի հետ, պարտավորեցնում է, քեզ զգում ես մարդ, որը ցանկացած պահի ոչ այնքան գիտելիքների, իրավունքների, այլև ինչ-որ մի տեղ պարտականություն ունի պայքարելու մարդկային կյանքի համար: Ամենամեծ շարժիչ ուժն այն է, երբ դու ունես այդ գիտակցումը և այդ գիտակցումի համար ընդունվում ես համալսարան, ինչը քեզ տանում է առաջ և ստիպում սովորել ինչքան կարող ես:

Լուսինե Հովհաննիսյան  Ինձ համար միշտ դժվար է եղել մասնագիտության ընտրության հարցը, որովհետև դպրոցական տարիներին բոլոր առարկանները լավ եմ սովորել, շատ սիրել եմ ինչպես հումանիտար, այնպես էլ բնագիտական առարկաները և այդ ոլորտների մեջ դժվար էր որոշում կայացնել: Բայց, ինչպես ասում են, բժշկությունն ազնվագույն արվեստ է, բոլորն էլ կողքից խորհուրդ էին տալիս, և ես ինքս էլ եկա այն համոզման, եթե կան ընդունակություններ, ապա կարող եմ բժիշկ դառնալ: Կարելի է ներդնել ժամանակ, ջանքեր, էնդոգեն և էգզոգեն բոլոր գործոնները, որպեսզի մարդկությանը պիտանի մասնագետ դառնաս: Այդպես իմ ընտրությունը կայացավ:

Մի փոքր պատմեք ուսանողական կյանքի մասին:

Սենիկ Մատինյան – Իմ ուսանողական կյանքը տարբերվում է մինչև մագիստրատուրա և մագիստրատուրայից հետո, որովհետև դա ենթադրում է ավելի շատ կլինիկա, ավելի շատ բժիշկներ: Առօրյան սկսում եմ մի բաժակ սուրճով, հետո հիվանդանոց, որտեղ այն մարդիկ են, ում տեսնում ես դու ու կազմում ես քո իդեան, թե դեպի ուր ես ուզում գնալ:
Օրվա երկրորդ մասը հիմնականում անցկացնում եմ համալսարանում՝ Ուսանողական գիտական ընկերությունում, և այն գիտելիքները, որոնք ստացել եմ օրվա առաջին կեսին, փորձում եմ գիտականորեն հիմնավորել: Շատ դեպքերում չի ստացվում, որովհետև գիտությունը ստիպում է ամեն ինչին սկեպտիկ վերաբերվել, շատ դեպքերում հարց է առաջանում այո-ի և ոչ-ի ընտրության: Իսկ վերջում օրն ավարտվում է հանգստով, որից հետո պատրաստվում եմ մյուս օրվա առաջին կեսի դասախոսություններին, նյութերին: Բժշկությունը ենթադրում է ամենօրյա պատրաստություն:

Լուսինե Հովհաննիսյան – Օրն անցնում է շատ հագեցած: Առաջին կեսը կլինիկայում, պարտադրվում է, որպեսզի լինես ավելի վստահ և շփվես պացիենտների հետ, ցույց տաս, օգտագործես քո ողջ գիտելիքներն ու հմտությունները, այդ ընթացքում դու սովորում ես ինչպես կիրառել այն ամենը, ինչը դրանից առաջ սովորել ես: Օրվա երկրորդ կեսը հիմնականում նվիրվում է ընթերցանությանը, այդ ժամանակ փորձում ես հասկանալ մեխանիզմները, ավելի ամրապնդել տեսական հիմքը այն հարցերի, որոնք առաջացել են հիվանդի հետ շփման ընթացքում, և ավելի հստակ իրար չհակասող պատասխաններ գտնել: Փորձում եմ կարդալ տարբեր աղբյուրներից ու հասկանալ, թե որն է ավելի տրամաբանական: Oրվա մյուս մասը կարող է անցնել հիվանդանոցում՝ ուռուցքաբանական բաժանմունքում, կամ լաբորատորիայում՝ փորձ անելիս, տվյալներ վերլուծելիս: Իսկ օրվա վերջում ավելի հաճախ գրադարանում, գիշերն էլ նորից կարդում եմ:

Ինչպիսի՞ն են դասախոսուսանող հարաբերությունները։

Սենիկ Մատինյան – Այդ առումով մեր բախտը բերել է: Մեր համալսարանը բժշկագիտության դարբնոցն է ու այն մասնագետները, ովքեր դասավանդում են մեզ ոլորտի առաջատարներից են, և մենք փորձում ենք ինչքան հնարավոր է շատ բան սովորել իրենցից, կազմել մեր իդեան:

Լուսինե Հովհաննիսյան – Դասախոս-ուսանող հարաբերությունները միշտ բարձր մակարդակի վրա են եղել: Դասախոսները ուղղություն են ցույց տալիս, խորհուրդ են տալիս, ինչպես մասնագիտական, այնպես էլ կյանքի, բժշկի հոգեբանության, փիլիսոփայության, պացիենտի հետ շփվելու, խնդիրներները լուծելու մասին: Այնպիսի գիտելիքներ են տալիս, որոնք գրքերում չես կարդա:

Ըստ Ձեզ՝ լավ բժիշկ դառնալու համար որո՞նք են ամենակարևոր նախապայմանները:

Սենիկ Մատինյան  Ամեն ինչին պետք է քննադատորեն մոտենալ: Երբ դու կարդում ես նյութ, հոդված, գրականություն և, այսպես ասած, փակ աչքերով հավատում ես այդ գրվածին, ի վերջո դա հանգեցնում է սխալների: Մի շատ լավ Նոբելյան գիտնական կա, որը Նոբելյան օրերի շրջանակում Հայաստանում էր, ասում էր՝ «Ես կարդում եմ ամեն ինչ, բայց հավատում եմ նրան, ինչը տեսնում եմ»: Խորհուրդ կտամ բոլոր այն մարդկանց, ովքեր գնում են այս ճանապարհով, կարդալուց հետո մեկ անգամ մտածեն և փորձեն գտնել այդ ասվածի տարբերակները և հավաստի ապացուցեն այն տարբերակը, որը ճիշտ է: Դա կբերի նրան, որ իրենց մոտ կկառուցվի, այսպես ասած, արմատից դեպի ծառի պտուղ ճիշտ վերլուծություն և կլինիկական ցանկացած իրավիճակում կկարողանան ճիշտ որոշումներ կատարել:

Լուսինե Հովհաննիսյան  Լավ բժիշկ դառնալու համար ամենակարևոր նախապայմանը էմպաթիան է՝ ուրիշի ցավը զգալը: Գիտելիքները, շատ կարդալը դեռևս չի դարձնում քեզ լավ բժիշկ, շատ ավելի կարևոր է հոգատարությունը, աշխատասիրությունը: Այսպիսի դիտարկում կա՝ ամենալավ սովորողները հետագայում շատ հազվադեպ են լավ բժիշկ դառնում, ամբողջ աշխարհում է այդպես, հետաքրքրի է ինչու է այդպես լինում: Պատճառը հիմնականում մարդկանց հետ շփվելու մեջ է, դիմացինին հասկանալու կարողությունն է, նրա հանդեպ ուշադիր լինելը, դա կարող է ունենալ որոշիչ նշանակություն, որ հիվանդը բուժվի: Հենց այս է դարձնում բժշկի աշխատանքը շատ ավելի ծանր, որովհետև պետք է ունենալ անհատական մոտեցում, պետք է յուրաքանչյուրին լսել, հասկանալ, մտնել նրա դրության մեջ և փորձել ցուցաբերել պատշաճ օգնություն: Եթե չլինի լավ վերաբերմունք, ինչքան էլ ճիշտ լինի բուժումը հնարավոր է այն արդյունք չունենա:

Լավագույն ուսանողի և երիտասարդ գիտնականի  ծանրաբեռնված և հագեցած առօրյայից հետո ժամանակ ունե՞ք ընկերների համար:

Սենիկ Մատինյան – Մենք այդ հարցի լուծումն ավելի յուրօրինակ ենք գտել. մեր ընկերները նույնպես գիտնականներ են, շատ դեպքերում այդ հարցը հեշտ լուծվում է: Այսինքն՝  գիտությունից տեղափոխվել ընկերական դաշտ ու հակառակը հեշտ է ստացվում, այդ առումով խնդիրներ չկան:

Լուսինե Հովհաննիսյան – Իհարկե գիտական ոլորտում շատ ընկերներ ունեմ, բայց ունեմ  նաև ընկերներ, որոնք այլ բնագավառներից են: Ժամանակ առ ժամանակ հաճելի է լինում նրանց հետ շփվել, այլ ոլորտներից տեղեկանալ՝ ավելի բազմակողմանի մտածելու համար:

 

Լավագույն ուսանողների հետ զրուցեց Արփինե Թովմասյանը