Կայքը դեռ գտնվում է փորձարկման փուլում։
The site is still under testing.

Հուլիսի 25-ը` ջրահեղձության դեմ պայքարի միջազգային օր

Հուլիսի 25-ը` ջրահեղձության դեմ պայքարի միջազգային օր

Ջուրը մեր կյանքի անբաժան մասն է։  Այն մեզ կյանք է տալիս, բայց կարող է նաև խլել այն: Չնայած դրանից ոչ ոք սպահովագրված չէ, ամենաբարձր և ամենացածր ռիսկային երկրներում խեղդվելու ցուցանիշների միջև կտրուկ տարբերությունները ցույց են տալիս, որ խեղդվելն անխուսափելի չէ: Ներկայումս ամբողջ աշխարհում ջրահեղձման դեպքերի ավելի քան 90%-ը բաժին է ընկնում ցածր և միջին եկամուտ ունեցող երկրներին: Իսկ բարձր եկամուտ ունեցող երկրներում որոշակի տարիքային խմբերի և էթնիկ փոքրամասնությունների շրջանում խեղդվելու մակարդակը նույնպես շատ բարձր է և ուշադրության կարիք ունի:

Այս տարվա միջոցառումների շարքն անցկացվում է` «Յուրաքանչյուրը կարող է խեղդվել, բայց ոչ ոք չպետք է խեղդվի» կարգախոսի ներքո:

Յուրաքանչյուր ոք կարող է խեղդվել, բայց դա գրեթե միշտ հնարավոր է կանխել: Այնուամենայնիվ, ամեն տարի խեղդվում է մոտ քառորդ միլիոն մարդ, և նրանցից գրեթե 82.000-ը 1-ից 14 տարեկան երեխաներ են: Ամենառիսկային խմբում, սակայն, մինչև 4 տարեկան երեխաներն են: Խեղդվելը կանխելու գործողությունները մահվան և վնասվածքների հետևանքով հաշմանդամության հիմնական պատճառն են ամբողջ աշխարհում:

Խեղդվելը տեղի է ունենում հանկարծակի, շատ պատահական, լուռ և ցնցող, և մարդիկ հաճախ չեն գիտակցում, որ դա տեղի է ունենում այնքան ժամանակ, քանի դեռ շատ ուշ չէ:

Այն, ինչը հանգեցնում է խեղդվելուն, հաճախ տեղի է ունենում ընդամենը մի քանի վայրկյանում, օրինակ`

  • Մի փոքր երեխա արևոտ կեսօրին աննկատ ընկնում է լճակը կամ լողավազանը:
  • Մի քիչ ոգելից խմիչք օգտագործելուց հետո որոշ մարդիկ իրենց անպարտելի են զգում և որոշում են լողալ ծովում կամ օվկիանոսում:
  • Նավակներում թույլատրելի քանակից ավելի ուղևորներ վերցնելը, չնայած, որ այն կարող է շրջվել ծանրաբեռնվածությունից;
  • Որոշ մարդիկ համարում են, որ փրկարար բաճկոն հագնելը չափազանց դժվար է կամ անիմաստ, և նմանատիպ շատ այլ պատճառներ:

Այնքան շատ բան կարող է պատահել մի ակնթարթում: Բայց ճիշտ տեղեկացվածության և ժամանակին կատարված գործողությունների դեպքում այն ամենը, ինչ տեղի է ունենում այդ վայրկյաններին, նույնպես կարող է ավարտվել դրական ելքով:

Վայրկյանները կարող են կյանքեր փրկել:

Խեղդվելու կանխարգելման այս համաշխարհային օրը ԱՀԿ-ն կոչ է անում բոլորին կիսվել սոցիալական ցանցերում խեղդվելու կանխարգելման մասին պատմություններով` օգնելու իրազեկել այն արդյունավետ միջոցների մասին, որոնք օգնում են փրկել կյանքը խեղդվելուց:

Կանխարգելիչ միջոցառումները ներառում են`

  • Հետևել երեխաներին, երբ նրանք ջրի մոտ են գտնվում
  • Ստուգել եղանակի կանխատեսումը լաղալուց կամ նավով զբոսնելուց առաջ
  • Ջուրը մտնելուց առաջ ձեռնպահ մնալ ալկոհոլից կամ թմրանյութերից
  • Ձկնորսության ժամանակ կրել փրկարարական բաճկոն
  • Համոզվել, որ լողավազանները ցանկապատված են, և դրանց հասանելիությունը, հատկապես մանկահասակ երեխաներին, պարտադիր վերահսկվում է:

2021 թվականի ապրիլին Միավորված Ազգերի Կազմակերպության Գլխավոր Ասամբլեան ընդունել է Համաշխարհային ջրահեղձման կանխարգելման պատմական բանաձևը, որը ճանաչում է ամբողջ աշխարհում ջրահեղձման մասշտաբներն ու հետևանքները և կոչ է անում համակարգված բազմոլորտ գործողությունների:

«Հերացի» վերլուծականի փոխանցմամբ` վերջին տասնամյակում ջրահեղձման հետևանքով մահացել է ավելի քան 2.5 միլիոն մարդ, որոնք կարելի էր կանխել: Գնահատված է, որ միայն 2019թ.-ին խեղդվելուց մահացել է 235.600 մարդ: Դա կազմում է օրական 650 մահ, իսկ ժամում 26 և սա կարելի է անվանել կանխարգելելի մահերի «լուռ համաճարակ»:

Խեղդվելը աշխարհի բոլոր աշխարհամասերում 1-ից 24 տարեկան երեխաների և երիտասարդների մահվան 10 հիմնական պատճառներից մեկն է:

Ցածր և միջին եկամուտ ունեցող երկրներում խեղդվելուց մահվան դեպքերի ավելի քան 90%-ը տեղի է ունենում գետերում, լճերում, ջրհորներում, ջրամբարներում և լողավազաններում:

Ջրհեղեղի նման բնական աղետները ավելի ու ավելի են ազդում միլիոնավոր մարդկանց վրա ամբողջ աշխարհում, մասամբ կլիմայի փոփոխության աճող բացասական ազդեցության պատճառով, և ջրահեղձությունը ջրհեղեղի ժամանակ մահվան հիմնական պատճառն է դառնում:

Խեղդվելուց մահվան դեպքերի ավելի քան 60%-ը տեղի է ունենում Արևմտյան Խաղաղ օվկիանոսում և Հարավարևելյան Ասիայում: 100.000 բնակչության հաշվով խեղդվելուց մահացության մակարդակն ամենաբարձրն է Արևմտյան Խաղաղ օվկիանոսի տարածաշրջանում, որին հաջորդում է աֆրիկյան տարածաշրջանը:

Խեղդվելուց մահացության մակարդակը ավելի քան 68 անգամ տարբերվում է խեղդվելուց մահացության ամենացածր և ամենաբարձր ցուցանիշ ունեցող երկրների միջև:

Ցանկացած ջրահեղձություն կարելի է կանխել, քանի որ խնդրի լուծման  տարբերակներ կան:

ԱՀԿ-ն մշակել է վեց գիտականորեն հիմնավորված լուծում՝ ջրահեղձությունը կանխելու համար, ինչպես նաև դրանց իրականացման մանրամասն ուղեցույցներ: Չնայած իրականացումը կարող է տարբերվել՝ կախված համատեքստից, կարևոր է, որ խեղդվելու կանխարգելման գլոբալ համայնքը հետևողական լինի այդ գործողությունները ձևակերպելու հարցում:

  1. Դպրոցահասակ երեխաներին սովորեցնել լողի, ջրի անվտանգության և փրկարարական գործողությունների հիմունքները:
  2. Նախադպրոցական տարիքի երեխաների համար ջրից հեռու անվտանգ վայրերի ապահովում ՝ երեխաների խնամքի հնարավորությամբ:
  3. Արգելապատնեշների տեղադրում, որոնք սահմանափակում են ջրի հասանելիությունը:
  4. Հնարավորինս շատ կամավորների անվտանգ փրկարարական և վերակենդանացման տեխնիկայի ուսուցում:
  5. Անվտանգ նավարկության, ծովային փոխադրումների և լաստանավերի կանոնների մշակում և կիրառում, ներառյալ անձնական ջրային միջոցների օգտագործումը:
  6. Կայունության բարձրացում և ջրհեղեղի ռիսկերի և այլ վտանգների կառավարում: