Պատմություն
Ամբիոնի վարիչ՝ Հարություն Շմավոնի Թամիրյան
Հիմնադրվել է 1938թ-ին:
Երևանի պետական բժշկական ինստիտուտում 1938-ին հիմնադրվել է Ֆիզդաստիարակության և բուժական ֆիզկուլտուրայի ամբիոնը, որը ղեկավարել է Գուրգեն Արմենակի Մինասյանը: Սակայն 1941-ին` Մեծ Հայրենական պատերազմի սկզբին այն լուծարվել է: Ամբիոնի գործունեությունը վերականգնվել է 1946-ին։ Մինչև 1955-ը այն ղեկավարել է Հարություն Մկրտչի Գարգալոյանը, այնուհետև` կրկին Գուրգեն Արմենակի Մինասյանը` մինչև 1965 թ.:
1965-ին Ֆիզդաստիարակության և բուժական ֆիզկուլտուրայի ամբիոնը բաժանվել է երկու ինքնուրույն՝ ֆիզդաստիարակության ու սպորտի և բժշկական վերահսկողության ու բուժական ֆիզկուլտուրայի ամբիոնների:
Ֆիզդաստիարակության և սպորտի ամբիոնը 1989-ին վերանվանվել է Ֆիզդաստիարակության և առողջության ամբիոն, որը ղեկավարել է Էդուարդ Հովհաննեսի Ավագյանը (1965-1992), այնուհետև Ալբերտ Կարապետի Մովսեսյանը (1992-2009): 2009-ին ամբիոնը լուծարվեց, ստեղծվեց սպորտային բժշկության և սպորտի ամբիոնը, որը 2010-ին վերափոխվեց Ֆիզիկական դաստիարակության ամբիոնի: Նորաստեղծ ամբիոնի ղեկավարը Սամվել Գերասիմի Բարոյանն էր (2010-2011), 2011-2020 ամբիոնը կրկին ղեկավարել է Ալբերտ Կարապետի Մովսեսյանը:
2020 թ. փետրվարից ամբիոնի վարիչ է ընտրվել Հարություն Շմավոնի Թամիրյանը:
Ամբիոնի կայացման գործում մեծ ներդրում են ունեցել դոցենտներ` Էդուարդ Հովհաննեսի Ավագյանը և Ալբերտ Կարապետի Մովսեսյանը, ովքեր այն համալրել են մանկավարժական որակյալ կադրերով, բարելավել են մարզական կառույցների վիճակը` ժամանակակից պահանջներին համապատասխանեցնելով ուսումնամեթոդական գործընթացը:
Ամբիոնի վարիչի պաշտոնում աշխատել են՝
1. Մինասյան Գուրգեն Արմենակի (1938-1941, 1955-1965)
2. Գարգալոյան Հարություն Մկրտչի (1946-1955)
3. Ավագյան Էդուարդ Հովհաննեսի (1965-1992)
4. Մովսեսյան Ալբերտ Կարապետի ( 1992-2009, 2011-2020)
5. 2009-2010 թթ. ամբիոնը ամբիոնի վարիչ չի ունեցել, Ա.Խ.Հակոբյանին ռեկտորի հրամանով հանձնարարվել է կատարել ամբիոնի վարչական աշխատանքների պարտականությունները
6. Բարոյան Սամվել Գերասիմի (2010-2011)
7. Թամիրյան Հարություն Շմավոնի (2020 թ. փետրվարից – առ այսօր)
Ուսուցում
«Ֆիզիկական դաստիարակություն» առարկան դասավանդվում է 3 լեզուներով (հայերեն, ռուսերեն, անգլերեն): Ամբիոնում ուսումնական գործընթացը կազմակերպվում է դասախոսությունների և գործնական պարապմունքների ձևով` հաստատված ծրագրի համապատասխան:
«Ֆիզիկական դաստիարակություն» առարկան դասավանդվում է բոլոր ֆակուլտետների 1-ին կուրսում` շաբաթական 2 ժամ (68 ժամ)` ներառյալ օտարերկյա ուսանողներին: 2011թ. ուսումնական տարվանից վերականգնվել է ռազմաբժշկական ֆակուլտետը, որտեղ «Ֆիզդաստիարակություն» առարկան դասավանդվում է շաբաթական 4 ժամ (տարեկան 136 ժամ) 1-3 կուրսերում:
Բարձր կուրսերի ուսանողներին հնարավորություն է տրվում հաճախել մարզական խմբակներ բոլոր այն մարզաձևերից, որոնք գործում են ամբիոնում:
Ամբիոնը հագեցված է ուսումնական և դիդակտիկ նյութերով, մարզական գույքով և մարզասարքերով: Գործնական պարապմունքները կազմակերպվում և անցկացվում են ԵՊԲՀ-ում առկա մարզական կառույցներում՝ խաղային մարզաձևերի դահլիճ (մեծ մարզադահլիճ), աթլետիզմի մարզադահլիճ (փոքր մարզադահլիճ), ըմբշամարտի և բռնցքամարտի մարզասրահ (վերանորոգվում է), հատուկ բժշկական խմբերում ընդգրկված ուսանողների մարզադահլիճ, իրենց կից հանդերձարաններով, լողարաններով: Տուրիզմի տեսական բաժինը անցկացվում է տուրիզմի խմբակի համար հատկացված սենյակում, պրակտիկ պարապմունքները՝ մարզադահլիճում, իսկ գործնական մասը՝ բնության գրկում: Տուրիզմի սենյակում ժամանակավոր անցկացվում են շախմատի խմբակի պարապմունքները և բուժական բժշկական խմբերում ընդգրկված ուսանողների դասերը:
Ամբիոնը կազմակերպում է սպորտային և առողջարարական միջոցառումներ. ուսանողական հավաքական թիմերը մասնակցում են հանրապետական, քաղաքային, միջբուհական առաջնություններին, անցկացվում են նաև տարբեր մարզաձևերից առաջնություններ համալսարանի խմբերի, կուրսերի և ֆակուլտետների միջև, նաև` արշավներ և վերելքներ ՀՀ տարբեր գագաթներ: 2022-ի I կիսամյակից անցկացվում է ԵՊԲՀ առաջնություն «Ռեկտորի գավաթ» տարբեր մարզաձևերից:
Ամբիոնը կազմակերպում է ընկերական հանդիպումներ բասկետբոլ, վոլեյբոլ և ֆուտզալ մարզաձևերից այլ բուհերի ուսանողների հետ:
Ամբիոնը աջակցում է ԵՊԲՀ լավագույն ուսանող-մարզիկներին մասնակցելու «Համաշխարհային ուսանողական խաղեր» աշխարհի գավաթի առաջնություններին:
Ամբիոնը կազմակերպում և անցկացնում է ԵՊԲՀ ներբուհական «Դասախոսական Գավաթ» մրցաշար ֆուտզալ, շախմատ, հայկական երկար նարդի մարզաձևերից, որին մասնակցում են համալսարանի աշխատակիցները ու պրոֆեսորադասախոսական կազմը, ինչպես նաև մասնակցում է ՀՀ «Դասախոսական Գավաթ» միջբուհական մարզական խաղերին տարբեր մարզաձևեևից:
Գիտահետազոտական աշխատանքներ
2021-ից 2023-ը ամբիոնը հրատարակել է 1 ուսումնամեթոդական ձեռնարկ և 5 հոդված:
Հեղինակի Ա.Ա.Հ. | Անվավումը | Հրատարակում, ամսագիր (անվանումը, համարը, տարին) | Համահեղինակների ազգանունները |
Թամիրյան Հարություն Շմավոնի | Ֆիզիկական պատրաստվածությունը բռնցքամարտում: | Ուսումնամեթոդական ձեռնարկ: Հեղինակային հրատարակություն, Մեկնարկ, 1-86 էջ, Երևան, 2023 | |
Թամիրյան Հարություն Շմավոնի | Ուսանողների վերաբերմունքը ֆիզիկական կուլտուրայի նկատմամբ | Հայաստանի ֆիզիկական կուլտուրայի և սպորտի պետական ինստիտուտ: Գիտությունը սպորտում. արդի հիմնախնդիրներ Գիտամեթոդական պարբերական № 3 (7), էջ 49-58, Երևան, 2022 | |
Պետրոսյան Ալվարդ Նվերի | Բասկետբոլի ուսուցման մեթոդիկան փոքր գյուղական դպրոցների 5-6-րդ դասարաններում | Տաթև գիտակրթական համալիր: «Մարնկավարժական միտք» հանդես 3-4 (80-81), էջ 248-253, Երևան, 2022 | Բեգոյան Ռիմա |
Ապրեսյան Վարսենիկ Աղաբեկի | Գեղարվեստական մարմնամարզուհիների կոորդինացիոն ընդունակությունների հետազոտումը և կատարելագործման մեթոդները | Հայաստանի ֆիզիկական կուլտուրայի և սպորտի պետական ինստիտուտ: Գիտությունը սպորտում. արդի հիմնախնդիրներ: Գիտամեթոդական պարբերական № 2 (6), էջ 39-47, Երևան, 2022 | |
Թամիրյան Հարություն Շմավոնի | Բարձրակարգ բռնցքամարտիկների ֆիզիկական, տեխնիկական և տակտիկական պատրաստության միջոցների ուսումնասիրումը | Շիրակի Մ.Նալբանդյանի անվան պետական համալսարան: Գիտական տեղեկագիր №2, պրակ Բ, էջ 335-340, Երևան, 2021 | |
Թամիրյան Հարություն Շմավոնի | Երիտասարդ բռնցքամարտիկների արդյունավետ հարվածների ուսումնասիրումը | Շիրակի Մ.Նալբանդյանի անվան պետական համալսարան: Գիտական տեղեկագիր №2, պրակ Բ, էջ 329-334, Երևան, 2021 |
Ամբիոնը մասնակցում է «Հայաստանի ֆիզիկական կուլտուրայի և սպորտի պետական ինստիտուտ» հիմնադրամի կազմակերպված գիտաժողովների, գիտագործնական կոնֆերանսների, նախապատրաստում է հոդվածներ, թեզեր:
Համագործակցություն
Ամբիոնը համագործակցում է «Հայաստանի ֆիզիկական կուլտուրայի և սպորտի պետարան ինստիտուտ» հիմնադրամի, «Հայաստանի ուսանողական մարզական ֆեդերացիա» ՀԿ և մարզաձևերի ազգային ֆեդերացիաների հետ:
Պրոֆեսորադասախոսական կազմ
Ազգանուն Անուն Հայրանուն | Ամբիոնում զբաղեցրած պաշտոն | Գիտական աստիճան | Գիտական կոչում |
1. Թամիրյան Հարություն Շմավոնի | ամբիոնի վարիչ | դոցենտ | – |
2. Թորոսյան Վաչագան Հրանտի | դոցենտ | – | – |
3. Վարդանյան Անդրանիկ Ալբերտի | դոցենտ | – | – |
4. Աթաբեկյան Կարինե Սամվելի | ավագ դասախոս | – | – |
5. Պետրոսյան Ալվարդ Նվերի | ավագ դասախոս | – | – |
6. Պետրոսյան Հասմիկ Լենդրուշի | ավագ դասախոս | – | – |
– | – | ||
7. Ապրեսյան Վարսենիկ Աղաբեկի | դասախոս | – | – |
8. Շիրինյան Նարեկ Ռաֆիկի | դասախոս | – | – |
9. Գրիգորյան Գևորգ Մերուժանի | դասախոս | – | – |
10. Մինասյան Հայկ Դավթի | դասախոս | – | – |
11. Հակոբյան Զավեն Սամվելի | դասախոս | – | – |
12. Սարգսյան Նելլի Վաչագանի | դասախոս | – | – |